Vincent van Gogh Huis; Artist-In-Residence (inzending Jordy Koevoets)

In het Vincent van Gogh Huis in Zundert vindt momenteel een tentoonstelling plaats van 10 kunstenaars uit binnen- en buitenland. Jean Yves Auregan, Gert-Jan van den Bemd, Koen Broucke, Tom Claassen, Nynke Deinema, Wenda Kieskamp, Han Klinkhamer, Brydee Rood, Margriet Smulders en Michiel van der Zanden. Deze kunstenaars werden uitgenodigd om voor een bepaalde periode te komen werken in Zundert. Hun onderkomen was het gastenverblijf van de kosterswoning met een mooi atelier er pal naast. Vincent van Gogh droomde van een soort samenwerkingsverband tussen de kunstenaars uit zijn tijd, een collegiale gemeenschap van kunstenaars die elkaar zouden inspireren. Het idee van Artist in Residence is dan ook in de geest van Van Gogh. De uitgenodigde kunstenaars laten zich voor een korte woon- en werkperiode helemaal onderdompelen in het gedachtegoed van Van Gogh. Men laat zich inspireren door het oeuvre van Vincent, zijn gedachtegoed en/of de geboortegrond waar Van Gogh opgroeide.

De gehele tentoonstelling beslaat vier ‘ruimtes’. De expositieruimte als vertrekpunt, het restaurant daaropvolgend. Je verlaat daarna het Van Gogh huis en loopt binnen bij de naastgelegen kosterswoning om vervolgens een klein stukje verder te lopen om de twee beeldhouwwerken van Tom Claassen te zien in de openbare ruimte.

Van de 10 gepresenteerde kunstenaars en hun kunstwerken die gemaakt zijn gedurende de residentie worden er enkele besproken.

Het werk van Michiel van der Zanden (1979) is vrijwel meteen herkenbaar. Het zijn schilderwerken die virtuele constructies tonen. Constructies uit computergames. Van verontrustende straatensceneringen tot een zorgeloze bloembak met stekelige bloembladeren met nog stekeligere rode bloemetjes. Soms zijn de constructies/elementen rechtstreeks uit de cyberwerelden en videogames geplukt en op doek gezet, soms combinaties van verschillende elementen en een andere keer creëert hij de constructies volledig zelf met een speciaal computerprogramma. Het werk is piekfijn in orde.

De afbeelding is herkenbaar als computerelement, maar waarom dat zo herkenbaar is dat is voor mij een totaal raadsel. Zelf heb ik namelijk nog nooit met een alter ego rondgedwaald in cyberspace, toch herken ik het. Is het de ‘gehoektheid’ van het beeld? De vreemde kleurstelling, het lichtcontrast? Wat maakt een beeld een computergeanimeerd beeld in zijn schilderij? Ik zou het graag van hem willen horen. Wat ik ook interessant vind aan zijn werk is dat er een cirkel wordt voltooid. We hebben de werkelijke reële wereld. Dan komt de computer waarbij er na verloop van tijd een parallelle wereld wordt geschapen, de virtuele wereld met alles erop en eraan zoals in de echte wereld. Michiel van der Zanden haalt de elementen die eerst uit de reële wereld in de cyberwereld zijn gepland weer terug naar onze werkelijke wereld. Hij legt ze weer voorgoed vast in onze eigen aardse dimensie, de trage schilderkunst nota bene.

Michiel van der Zanden - Olieverf op doek

Waar Michiel van der Zanden tot in perfectie schildert, piekfijn en tiptop, zo worstelt Jean Yves Auregan (1967) letterlijk met de materie. Niet dat Michiel niet worstelt maar dit is anders worstelen. Jean Yves Auregan maakt schilderijen. Hij heeft het voornemen om tijdens zijn verblijf in Zundert, geboorteplaats van Vincent van Gogh, elke dag een schilderij te maken of meer. Een dadendrang die overeenkomstig is met de laatste levensperiode van Van Gogh. En die dadendrang is te zien in de expositie. Een verzameling van olieverfschilderijen hangt aan de muur. Ontegenzeggelijk spat de fysieke arbeid van het doek, keer op keer. Een gevecht dat letterlijk met eigen handen, duwend door de pasteuze verf is gevoerd. Portretten en schedels zie je maar je moet blijven opletten. Voor je het weet is het portret of schedel waarnaar je kijkt verdwenen van het doek. Het werk balanceert tussen het herkenbare aardse en ongrijpbare, mistige mystieke.

Jean Yves Auregan - Auto-portrait - Olieverf op doek

Wenda Kieskamp heeft zich gedurende haar verblijf in Zundert laten inspireren door de geboortegrond van Van Gogh. Ze pakte de fiets en speurde de omgeving af. Interessante motieven in de natuur, dat is wat ze zocht. Ze pakte plantenmateriaal op en nam deze mee, maakte schetsen op locatie en voerde deze verder door in het gastatelier. Het zijn mooie keurige schilderijen. De kleine werken spreken me meer aan dan het werk op groter formaat. De dynamiek en prikkeling van het beeld ervaar ik in de serie kleine werken wel maar in het grotere werk een stuk minder. Het schilderwerk is overwegend vlak geschilderd – de structuur van het canvas is te zien. De beelden zijn wat mij betreft net iets te naïef maar vind het moeilijk om de vinger erop te leggen wat ik daar zelf mee bedoel. Ze mogen me meer verontrusten, het brave karakter overheerst. Maar mooi zijn ze in ieder geval.

Wenda Kieskamp - Zonder Titel - Olieverf op doek

Wenda Kieskamp - Zonder Titel - Olieverf op doek

Brydee Rood komt uit Nieuw-Zeeland en is videokunstenaar en performer. De blauwe werken geplakt tegen de ramen en tegen de glazen wand in de expositieruimte vallen op. Het zijn werken die de conventionele bezoeker in onbalans brengt. Elk werk bevat zo’n drietal opengeslagen vuilniszakken die elk op hun beurt weer zijn opengewerkt tot een uilenvorm. Twee opengewerkte uilenvuilniszakken tegen de ramen van het gebouw en één uilenvuilniszak tegen de glaswand dus. Het werk boeit me omdat het meer is dan een statig kunstwerk wat mij betreft. Het is eerder een schets van een langer proces dat aan de gang is. Het wijkt af van het gangbare kunstwerk zoals een olieverfschilderij of beeldhouwwerk. Nee, gewoon drie vuilniszakken, opengeknipt tot een uil en die plak je tegen het raam met even zo opzichtige gekleurde plakbandjes. Had ik graag meer van willen zien.

Brydee Rood becommentarieert in haar werk de milieuproblematiek, zo lees ik in de folder van het Van Gogh Huis. Als Nieuw-Zeelandse kunstenares een actueel onderwerp, spijtig genoeg.

Brydee Rood - Owl - Vuilniszakken

Nadat ik het Van Gogh Huis heb verlaten en de kosterswoning met verschillende fascinerende najaarslandschappen van Han Klinkhamer heb gezien, loop ik nog een stukje door om de twee houten mannen van Tom Claassen (1964) te bewonderen,. Een mooi entree wanneer je met auto of fiets vanaf Breda, via het mooie dorpje Rijsbergen, Zundert binnenrijdt. Het zijn houten poppen, plomp en lomp zoals Tom Claassen dat kan. Ze zitten er gemoedelijk bij, nog zo’n karakteristiek element in het werk van Claassen. Het lijken opgeblazen kinderspeelgoedpoppetjes – de heupgewrichten herken ik van playmobil als ik me niet vergis. In de expositieruimte hangen een aantal foto’s van het werkproces. Wat moet dat lekker zijn om met zulke enorme blokken hout aan de gang te gaan.

De zittende mannen worden niet enkel als beeld in de openbare ruimte één geheel met hun omgeving. Ook in een ander opzicht lijkt de omgeving meer invloed te hebben op het beeld dan enkel de plaats die het inneemt. Paddenstoelen groeien via de rechterarm omhoog en nemen langzaam maar zeker bezit van het kunstwerk.

Tom Claassen - Theo en Theo - Hout

Tom Claassen - Theo en Theo - Hout

Tom Claassen - Theo en Theo - Hout (detail)

Van Gogh Artist In Residence is te bezichtigen tot en met 5 februari 2012 in het Van Gogh Huis  in Zundert. De tentoonstelling evolueert  in de tijd en verandert van samenstelling, zo meldt de folder.

Meer informatie vindt u op:  http://www.vangoghhuis.com/

[Ik dank Jordy voor zijn uitgebreide tekst en beeld!]