Stedelijk Museum; Mike Kelley

Morgen opent het Stedelijk met het retrospectief van Mike Kelley (1954-2012), volgens het museum “een van de meest invloedrijke kunstenaars van zijn generatie”. Of hij daadwerkelijk zoveel invloed heeft gehad weet ik niet, maar dat het een opvallend sterke en veelzijdige kunstenaar was, dat is overduidelijk aan de hand van de presentatie in het museum.

Het Stedelijk heeft zijn nieuwe ruimtes volgepropt met maar liefst 200 werken van Kelley. Dat is een enorme hoeveelheid maar eigenlijk past dat juist goed bij Kelley die zelf ook duidelijk worstelde met de overvloedige beeldcultuur. Hij bewerkte, manipuleerde en transformeerde onderdelen uit de massamedia zoals kranten maar ook sieraden en iconen uit die cultuur. Dat doet hij overal zeer behendig en helder, nergens is hij lui of slordig geweest. Ondanks de rauwheid die het werk vertegenwoordigt is de precisie ook daar waar die zijn moet.

De presentatie is chronologisch ingedeeld, dat is voor sommigen aangenaam om dingen in het tijdsbeeld te plaatsen, voor het werk maakt het niet zo heel veel uit waar je begint. Een duidelijk onderscheid is er wel met de onder- (waar hoofdzakelijk het oudere werk is) en de bovenverdieping (waar vooral het recentere werk te zien is). De benedenverdieping lijkt meer een opeenvolging van werken, zowel losse als grotere installaties. Op de bovenverdieping zijn enkele grotere projecten die qua vorm dicht bij elkaar liggen en zo ook meer als één geheel functioneren.

Het oudere werk is opvallend veel werk wat plat is, schilderijen, tekeningen, doeken en later ook foto’s. Toch is er sprake van een soort installatie waarin die werken verschijnen. Het is duidelijk dat er een engagement is met de cultuur die zowel beeldend is als in zekere zin politiek. Er wordt niet alleen naar de beeldcultuur verwezen maar ook naar de gevolgen daarvan en vooral de wrange gevolgen ervan. Verwijzingen naar geschiedenis zijn dan ook niet afwezig. Die politiek heeft vooral betrekking op maatschappelijke morele kwesties en niet zo zeer in bestuurlijke zin. Hij neemt geen positie in maar stelt vragen naar de positie van de mens in relatie tot kunst of die beeldcultuur zoals bijvoorbeeld bij Pay for Your Pleasure.

Het recentere werk valt op in zijn hedendaagse uitvoering, veel nieuwe media die allemaal tot in de puntjes verzorgd zijn. Het gaat niet zo zeer om Kelley zelf (wat je bij vroeger werk soms nog wel zou kunnen vermoeden) maar de positie van het individu, die hij ook zelf kan zijn, tegenover de beeldcultuur met alle regressie die daarbij komt kijken. De hysterie komt dan ook regelmatig om de hoek kijken. Bij de installatie Day is Done wordt de bezoeker door de veelheid aan beelden en geluiden zelfs fysiek meegetrokken door de krijsende vrouwen in de video’s.

Of Mike Kelley dan een van de invloedrijkste kunstenaars is van zijn generatie weet ik nog altijd niet, maar als dat het geval is, verbaast het me niets. Het is een krachtige tentoonstelling die een helder beeld geeft waar Kelley zich mee bezig hield, en dat heeft hij overduidelijk verdiend.

Hier verder een beeldverslag met zo nu en dan kleine aantekeningen;

Mike Kelley – 88 Cuttlebone – Mixed Media

Dit is het werk waarvan ik zelf Kelley vooral ken, de platenhoes en boekje van Sonic Youth’s Dirty. Kelly zat zelf overigens in de invloedrijke band Destroy All Monsters waarvan ook op de trap fragmenten te horen waren.

Mike Kelley – Aah… Youth – Cibachrome prints

Een opvallend hedendaags aandoend werk wat toch echt al 30 jaar oud is.

Mike Kelley – Ambergis Landscape – Acrylverf op papier & Fence Figure – zilvergelatinedruk, acrylverf en inkt & Monday Island (Los Angeles Zoo #1) – Zilvergelatinedruk

Mike Kelley – Animal Self and Friend of Animal – Vilt

Mike Kelley – City 6,#1 – Acrylverf, hars, licht en hout

Het enorm indrukwekkende werk ‘Day is Done’ wat nog chaotischer is dan deze foto’s doen vermoeden. Toch linken alle werken naar elkaar door herhalende elementen en personen of associaties.

Mike Kelley – Day is Done – Multimediale installatie van diverse werken

Ook is in dit werk te zien hoe Kelley onderdelen van de massacultuur (links) in zijn eigen werk annexeert (links)

Mike Kelley – Day is Done – Multimediale installatie van diverse werken (detail)

Mike Kelley – Day is Done – Multimediale installatie van diverse werken (detail)

Humor is ook een belangrijk aspect in zijn werk, een naargeestige vorm maar toch evident.

Mike Kelley – Empathy Displacement; Humanoid Morphology (2nd and 3rd Remove) #7, #3, & #5 – Acrylverf op panelen, gevonden poppen en beschilderde dozen

Mike Kelley – Figure II (Hair) & Comedy and Tragedy Lung – Acrylverf op papier

Mike Kelley – From my Institution to Yours – Acrylverf op papier, lint, tapijt, hout en aluminium

Mike Kelley – From my Institution to Yours – Acrylverf op papier, lint, tapijt, hout en aluminium

Een van de recentere werken, op de andere zijde zijn 3 beeldschermen te zien die horizontaal in kleuren verschuiven.

Mike Kelley – Horizontal Tracking Shot of a Cross Section of Trauma Rooms – Acrylverf op houten panelen, staal en met videomonitoren

Mike Kelley – Infinite Expansion – Acrylverf op papier

Mike Kelley – Limpenprole – Garen en gevonden voorwerpen & Ageistprop – Acrylverf op papier

Mike Kelley – Manipulating Mass-Produced Idialized Objects & Nostalgic Depiction of the Innocence of Childhood – Zilvergelatineprints (waarvan de rechter in sepia)

Kelley kon ook overweg met kleur;

Mike Kelley – Missing Time Color Exercise (Reversed) #2 – Acrylverf op hout, tijdschrijften, nog meer hout en wat plexiglas

Mike Kelley – More Love Hours Than Can Ever be Repaid – Gevonden knuffels & The Wages – Kleden, mais en waskaarsen op hout op metalen voetstuk

Mike Kelley – Mr and Mrs Hermaphrodite – Gemengde techniek op papier

Mike Kelley – Nakes Majas (Bettelheim’s Genital) – Acrylverf op doek

Mike Kelley – Odalisque – Mixed Media

Mike Kelley – Pansy Metal, Clovered Hoof – Druk op zijde (10 delen)

Een van de topwerken die er te zien is (de rede waarom is te achterhalen via de materialen waar het werk van gemaakt is)

Mike Kelley – Pay for your Pleasure – Olieverf op Tyvek, hout, acrylverf en olieverf op papier door geweldadige Amsterdamse crimineel, 2 collectebussen met geld voor organisatie slachtofferhulp

Mike Kelley – Pay for your Pleasure – Olieverf op Tyvek, hout, acrylverf en olieverf op papier door gewelddadige Amsterdamse crimineel, 2 collectebussen met geld voor organisatie slachtofferhulp

Mike Kelley – Pay for your Pleasure – Olieverf op Tyvek, hout, acrylverf en olieverf op papier door gewelddadige Amsterdamse crimineel, 2 collectebussen met geld voor organisatie slachtofferhulp

Mike Kelley – Personality Crisis – Acrylverf op millimeterpapier

Mike Kelley – Rainbow Coalition – Acrylverf op los doek

Afbeeldingen uit geschiedenisboeken worden gebanaliseerd, maar wel op een scherpe manier.

Mike Kelley – Reconstructud History

Verwijzing naar Calder;

Mike Kelley – Repressed Spation Relationships Rendered as Fluid #2, School System Work Net (With Flashbak) – Aluminium, staal, radio, luidspreker en plexiglas

Mike Kelley – The Bug Eye, The Bells, Infinite Multiplication, The Tiny Insect Magnified Becomes Its Own Farm – Acrylverf op papier en foam

Mike Kelley – Untitled (Pasolini) – Gelijmde vilten banier

De tentoonstelling is vanaf morgen te zien bij het Stedelijk en dan heb je nog tot 1 april de tijd. Goed te doen dus en zeker de moeite waard.