Rusland is dit jaar in met twee overzichten met Russische kunst. Nog niet zo lang geleden sloot de tentoonstelling in het Bonnefanten met een overzicht van 1900 tot aan 1920. Nu bij het Stedelijk een overzicht gecentreerd rondom Kazimir Malevich (1978-1935) van 1910 tot aan 1935. (Over de juiste schrijfwijze van zijn naam, Malevitsj mag van mij ook maar in deze tentoonstelling wordt Malevich gebruikt.) Toeval of niet, de twee overzichten sluiten perfect op elkaar aan in die zin dat in het Bonnefanten duidelijk was dat er een levendige cultuur was waar vervolgens, Malevich er als een soort Picasso uitsprong wat in het Stedelijk dan weer duidelijk wordt. In het Stedelijk laten ze natuurlijk ook nog andere kunstenaars zien die al dan wel of niet direct reageerden op zijn werk. Maar de focus ligt duidelijk op Malevich. Afgezien van het feit dat we in 2013 leven, en het meeste toch al wel even geleden is, zitten er opvallend frisse werken tussen. Niet alleen van Malevich maar ook van anderen.
De naam en faam van Malevich mag bekend zijn, de snelheid waarmee hij zijn kunstenaarschap ontwikkelde is opvallend en minder bekend. Op het begin sukkelt hij vrolijk mee met de mode maar in slechts enkele jaren ontwikkeld hij een totaal nieuwe visie op de kunst. Voor het eerst wordt het idee voorstelling volledig uit het schilderij gewerkt. Wat dan er overblijft is het schilderachtige en de verf.
Het zwarte vierkant wordt vaak gezien als het einde van de schilderkunst. Voor Malevich zelf kon het nog iets verder opgerekt worden met de witte werken maar daarna was in principe alles wel gedaan en legde hij zich een tijdlang toe tot onderwijs en toegepaste vormen van het suprematisme zoals architectuur, design, textiel en grafische vormen.
Opvallend binnen deze tentoonstelling is dat er werken getoond worden van de periode dat hij toch weer zijn verf oppakt. Het is bijna alsof het suprematisme vergeten is, wie goed kijkt ziet echter dat hij zijn werken signeert met een vierkantje. De vraag is of het onder de druk van autoriteiten zo figuratief is of dat hij daadwerkelijk dat zag als een nieuwe stap.
Dus een mooi inzicht hoe een kunstenaar zich in korte tijd heel radicaal kan ontwikkelen naar een zeer invloedrijke kunstenaar. Ik ben geen Malevich-expert maar ik denk dat het Stedelijk hier een perfect retrospectief laat zien. Mooie verrassingen, in de breedte, in de diepte en nagenoeg alle topstukken uit het oeuvre zijn er.
Ook al denk je Malevich al wel te kennen, ook al denk je dat het toch allemaal al lang geleden is in een ver land, dit is een tentoonstelling die je zeker moet bezoeken.

Kazimir Malevich – Decorstudie voor de opera overwinning op de zon – Potlood en aquqrelverf op papier 1913

Kazimir Malevich – Decorstudie voor de Opera Overwinning op de Zon – Potlood en aquarelverf op papier 1913

Kazimir Malevich – Compositie 5 (Suprematisme van de geest) – Potlood en kleurpotlood op papier 1919

El Lissitzky – Zonder Titel (Schets voo rhet Rosa Luxemburg Monument) Gouache, potlood en ink op papier 1921

Mikhail Matyushin – 16 maal Organische Kunstkultus – Papier, potlood, Oost-Indische inkt en gouache op papier 1914-1924

Kazimir Malevich – Kaart #9, De Ideologische onafhankelijkheid van de nieuwe kunst – Gemengde techniek op papier 1927
De tentoonstelling is nog te zien tot en met 2 februari in het Stedelijk Museum te Amsterdam. Gaan!
Ivan Klyun -Blinky!
@J, Als in, het doet denken aan Blinky Palermo of bedoel je iets anders?
Bloedmooi! Dank voor de preview:)
@Henkjan, You’re welcome, zeker gaan