SM’s; Riposte – vier antwoorden op abstractie; Marius Lut, Jan van der Ploeg, Esther Tielemans, Evi Vingerling

Het is inmiddels alweer een week geleden, maar toen liep ik in Den Bosch. Daar onder andere het Stedelijk Museum aldaar bezocht. Mijn interesse ging vooral uit naar de tentoonstelling Riposte. Deze tentoonstelling zou de verhouding van abstracte schilderkunst met die van 100 jaar geleden willen onderzoeken. Dat blijkt in de praktijk nogal tegen te vallen, want er is geen oud werk. Maar ‘hoe kan abstractie nog functioneren’ is ergens wel een begrijpelijke vraagstelling. Aan de andere kant is het een vreemde vraagstelling. Waarom zou je die vraag nu nog willen stellen? Daar kreeg ik bij de tentoonstelling ook geen vinger achter.

Marius Lut

Het werk van Marius Lut (1976) oogt mij op het eerste gezicht nogal slordig. Hoekjes zijn niet netjes afgewerkt, kleuren niet egaal. Allemaal dingen waarvan je zou verwachten bij abstracte kunst van dit formaat dat het juist tot in de puntjes verzorgd is. Toch is het juist zijn bedoeling om dit niet te doen. Volgens de zaaltekst probeert hij de toeschouwer op die manier inzicht te geven in het pijnlijke nauwkeurige proces van abstracte kunst. Ik zelf herken de problematiek wel, hoe krijg ik die kleur zo egaal mogelijk, die lijn zo strak mogelijk en ga zo maar door. Toch komt het ook een beetje als lui over. Zijn werken lijken van een afstandje super, eenmaal dichterbij blijkt het dan toch een bedrog. Hij zal zeggen dat het zijn intentie is, maar echt scherp wordt het niet. Dat vind ik jammer.

Marius Lut

Marius Lut

Marius Lut (detail)

Marius Lut

Jan van der Ploeg

Jan van der Ploeg (1959) maakt muurschilderingen waar je gek van kunt worden. Soms zelfs letterlijk vanwege de psychedelische patronen en kleuren. Die doen het in deze overweldigend witte ruimte opvallend goed. Het blijft bij dergelijk ruimtegebonden werk toch altijd lastig om het goed in de ruimte te laten functioneren, maar dat gaat hier dus prima. Zijn werk is tot in de puntjes verzorgd en ziet er ontzettend strak uit. De inwerkingen op het menselijk zijn is alleen uit te leggen als je er eens voor hebt gestaan, het brandt niet in je netvlies, maar erachter. Dankzij Jan van der Ploeg heb ik toch wel even 5 minuten rust moeten nemen toen ik het museum weer verliet om even mijn hoofd weer in orde te krijgen.

Jan van der Ploeg

Jan van der Ploeg

Esther Tielemans

Het werk van Esther Tielemans (1976) gaat simpelweg de vraag van het schilderij voorbij en maakt gewoon ontzettend gladde epoxy wanden. Een schilderij wordt een ruimtelijk object en gaat zo ook functioneren. Het is een beeldhouwwerk met overvloedig veel nadruk op kleur en verf. Het werk gaat problemen aan die op een flink aantal vlakken de moeite waard zijn, waaronder dus eerder genoemde. Het werk staat hier alleen niet echt op de beste plaats, de werken er omheen leiden de aandacht iets te veel af.

Esther Tielemans

Esther Tielemans

Esther Tielemans

Esther Tielemans

Esther Tielemans (detail)

Evi Vingerling

Het werk van Evi Vingerling (1979) is zo subtiel, dat het niet eens goed te fotograferen is. Dat is eigenlijk ook direct een van haar grote kwaliteiten, haar werk is nagenoeg altijd ontzettend subtiel. Iedere schilder zal wel eens gezegd hebben dat schilderen gaat over nuanceverschillen tussen licht en donker, hier is er echter niets anders mogelijk. Dit is werk wat in het echt gezien moet worden.

Evi Vingerling

Evi Vingerling (detail)

Riposte

Dus het is de moeite om er even een blik te werpen, echt een visie op abstracte schilderkunst is het niet, niet in verhouding tot de geschiedenis in elk geval. Dat is ook helemaal niet erg, als je het mij vraagt maakt het niets uit welke vormentaal je gebruikt, als je het maar goed doet. Het SM’s toont hier een mooi viertal opties en visies en die zijn de moeite waard.

Is nog te zien tot 15 mei te Den Bosch.