Reset; René Daniëls – Works from 2006-2017

Nabij Hasselt ligt het pittoreske dorpje Borgloon. Hier stond ooit een huis waar de grootouders van een kunstenaar woonden. Jaren later heeft de kunstenaar het huis opnieuw gebouwd maar wel met een verplaatsing van 10 centimeter en de ramen zijn dicht gemetseld. Het werk Reset van Gert Robijns (1972) is als een vage schim van het pand dat er eens moet hebben gestaan. Ik ken het origineel uiteraard niet, ik was nog nooit in Borgloon geweest. Maar het huidige pand evoceert inderdaad als een herinnering van een gewoon woonhuis. De voordeur en de vensters zijn echter van bakstenen. Wie de hoek om loopt, loopt een open architectuur waar een tentoonstellingsplek gevestigd is.

René Daniëls overzicht

Het is dan ook gepast dat juist op deze locatie voor het allereerst een solo presentatie te zien is met de late werken van René Daniëls (1950). In 1987 kreeg Daniëls een hersenbloeding en moest onverwachts zijn oeuvre afsluiten. Ondanks dat hij slechts 10 jaar actief was als kunstenaar had hij in die korte tijd een invloedrijk oeuvre opgebouwd dat nu nog steeds een inspiratiebron is voor ook veel jongere kunstenaars (mijzelf incluis). Toch maakte Daniëls sinds 2006 weer werk dat ook incidenteel getoond werd (zoals in 2007 in De Pont maar ook in 2012 in het Van Abbemuseum). Nooit echter werd het werk als een volwaardige aanvulling op het oeuvre beschouwd. Daniëls zelf is immers een schim van zichzelf geworden en het werk is even zo goed niet hetzelfde als het werk waar hij die wereldfaam mee kreeg.

Niet alleen zullen ingewijden bepaalde motieven zoals ‘E’ven Adam’ en de boompjes uit eerdere werken herkennen. Ook inhoudelijk is het redelijk consistent gebleven, het gaat over de vraag wat de kunsten zijn en kunnen zijn. Het grote verschil is natuurlijk dat de formele eigenschappen van deze veelal getekende doekjes enorm verschilt met de vlot geschilderde grote doeken. Het zal voor velen dan ook lastig zijn het huidige werk van Daniëls te plaatsen. Is het daadwerkelijk een voortzetting van het oeuvre of moeten de twee, door de gevolgen van zijn hersenbloeding, daadwerkelijk beschouwd worden als twee verschillende entiteiten? (Zoals officieel nu dus het geval is) Is het niet zo dat dit werk, in tegenstelling tot eerder werk, een geïsoleerde aangelegenheid is van een kunstenaar wiens wereld niet meer dezelfde is als van de rest van de maatschappij?

Deze tentoonstelling poogt op gepaste wijze die vragen op te roepen. Het geven van een gepast antwoord blijft problematisch. Het werk is onmiskenbaar Daniëls. Tegelijk is het ook onmiskenbaar niet hetzelfde als wat het eerder was en is ook de tijd waarin het werk nu ontstaat totaal anders als dat van de jaren ’80. Eigenlijk zoals de plek waar deze tentoonstelling plaatsvindt niet dezelfde is als die van een paar decenia terug. 10 centimeter en een andere architect kunnen wel met de ingrediënten van een voorgaand pand aan de slag gaan, maar het is iets totaal anders geworden.

Daniëls is Daniëls, maar niet Daniëls.

René Daniëls – Untitled – Viltstift en verf op kamerscherm

René Daniëls – Untitled – Viltstift en verf op doeken

René Daniëls – Untitled – Viltstift en verf op doek

René Daniëls – Untitled – Viltstift en verf op doek

René Daniëls – Untitled – Viltstift en verf op doek

René Daniëls – Untitled – Viltstift en verf op doek

René Daniëls – Untitled – Viltstift en verf op doek

René Daniëls – Untitled – Viltstift en verf op doek (detail)

René Daniëls – Untitled – Viltstift en verf op doek

René Daniëls – Untitled – Viltstift en verf op doek

René Daniëls – Untitled – Viltstift en verf op doek

René Daniëls – Untitled – Viltstift en verf op doek (detail)

René Daniëls – Untitled – Viltstift en verf op doek

René Daniëls – Untitled – Viltstift en verf op doek (detail)

René Daniëls – Untitled – Viltstift en verf op doek

René Daniëls – Untitled – Viltstift en verf op doek

René Daniëls – Untitled – Viltstift en verf op doek

René Daniëls – Untitled – Viltstift en verf op doek (detail)

René Daniëls – Untitled – Viltstift en verf op doek

René Daniëls – Untitled – Viltstift en verf op doek

René Daniëls – Untitled – Viltstift en verf op doek

René Daniëls – Untitled – Viltstift en verf op doek

René Daniëls – Untitled – Viltstift en verf op doek

René Daniëls – Untitled – Viltstift en verf op doek (detail)

René Daniëls – Untitled – Viltstift en verf op doek

René Daniëls – Untitled – Viltstift en verf op doek

René Daniëls – Untitled – Viltstift en verf op doek (detail)

René Daniëls – Untitled – Viltstift en verf op doek (detail)

René Daniëls – Untitled – Viltstift en verf op doek (detail)

René Daniëls – Untitled – Viltstift en verf op doek

René Daniëls – Untitled – Viltstift en verf op doek

Deze tentoonstelling is nog tot en met 3 juni te zien bij Reset te Borgloon.