Oostende; De Zee – salut d’honneur Jan Hoet (1)

Om maar te beginnen met het nadeel van deze grote tentoonstelling, je hebt nog slechts tot en met 19 april. De rede is eigenlijk niet zo heel vreemd dat ‘De Zee’ dan eindigd, het weer zal beter zijn en zo komen ook de toeristen weer om te genieten van het strand.

Oostende ooit de “Koningin der badsteden” is buiten de zomermaanden niet de meest aangename stad om te verblijven. Enerzijds zijn er veel hotels en restaurants in het centrum die vooral leeg zijn, vervolgens is er veel leegstand en doen veel panden aan als vergane glorie.De zee is niet direct zichtbaar, het strand is volgebouwd met 9 verdiepingen tellende hotels die het zicht op de zee vanuit het centrum beletten. Pas als je voorbij de rij met hotels komt tref je het strand en het oneindige zicht. De belofte de Koningin der badsteden te zijn is naast snobistisch duidelijk onhoudbaar, zeker als de gure wind door de straten heen waait.

Op uitnodiging van de stad Oostende maakte Jan Hoet een tentoonstelling over de zee. Het zou uiteindelijk de laatste tentoonstelling zijn die Jan Hoet zou samenstellen. Hoet was (zeker in België) een zeer invloedrijke curator waarbij hij kunstenaars heeft groot gemaakt en volledig heeft weggevaagd. Het was onmogelijk je als kunstenaar niet op enige wijze tot hem te verhouden. Maar bovenal was hij publiekelijk bekend als een gepassioneerd voorvechter van de hedendaagse kunsten.

Dat deze tentoonstelling over de zee dus ook een afscheid is, een eerbetoon, aan Hoet. En het is dan ook van begin af aan duidelijk dat het naast een tentoonstelling als zodanig, ook gaat over de relaties die Hoet dan wel of niet aanging. Er zijn ook veel werken die ogenschijnlijk speciaal voor deze tentoonstelling gemaakt zijn door kunstenaars die veel aan Hoet te danken hebben.

Verder, zoals Hoet wel vaker de grenzen van het instituut overschreed is ook deze tentoonstelling niet alleen op de echte kunstplekken, maar door de hele stad te vinden. Het moet dan ook gezegd worden, ondanks het feit dat de hotels, de restaurants etc het opvallend rustig hebben. De route door stad voor De Zee is continue redelijk druk. Sommige locaties zoals het Ensorhuis kunnen de stroom kunstliefhebbers niet of nauwelijks verwerken. Dus soms moet je even geduld hebben of later teruggaan.

De Zee is een toegankelijke presentatie waarbij veel werken een zee tonen of duidelijk een relatie hebben met de zee. In enkele gevallen is de connectie inhoudelijker en zijn de bordjes van meerwaarde. Toch is het nergens te ver gezocht. Waar mogelijk worden combinaties dwars door de kunstgeschiedenis heen gelegd wat het geheel aanzienlijk verrijkt.

MuZee

De echte meerwaarde van De Zee is vooral toch de connectie met de stad. Eerlijk is eerlijk, Oostende is niet de mooiste stad, maar leeft het wel dankzij het bezoeken van de tentoonstelling. Het is een gemiste kans om slechts op en neer naar Oostende te reizen en enkel de tentoonstelling te bezoeken. De locaties bezoeken in één dag is goed te doen, maar dan mis je wel het plezier van de wandelroute zelf die je ook wijst op andere noemenswaardige achtergronden van die route. Zelf nam ik rustig twee dagen de tijd.

Deze twee artikelen verschijnen misschien wat laat in de tentoonstelling, maar het is zeer de moeite om voor de tentoonstelling een overnachting in Oostende te doen. Zeker als het weer mee zit en ook het strand ineens een fijne dagbesteding is.

–

De route begint bij MuZee, eigenlijk de enige echt museale locatie. Hier wordt dan ook groots uitgepakt met een breed scala aan zowel kunsthistorisch belangrijke werken alsook werken van veel hedendaagse kunstenaars. Allemaal in relatie tot elkaar, er is geen sprake van een chronologisch verband. Een van de mooiste zalen is de combinatie Tuymans, Matisse en Lohous. Kunstenaars die bar weinig met elkaar te maken hebben maar prachtig samen gaan.

Het mooie van een thematentoonstelling is daarmee ook dat er een hoop werken naar boven komen van kunstenaars die je al wel kent, maar toch vreemd werk. Wie wist bijvoorbeeld van de bijna sculpturale werken van Dumas? Daar kwam nog geen verf aan te pas.

Afijn, de toon is gezet voor deel twee van Oostende…

Henri Matisse – Oceanie, La Mer – Zeefdruk op linnen, 1946-1947

Henri Matisse – Oceanie, La Mer – Zeefdruk op linnen, 1946-1947 (detail)

Luc Tuymnas – The Spirit of Saint Louis – Olieverf op doek, 1988

Luc Tuymnas – The Spirit of Saint Louis – Olieverf op doek, 1988 (detail)

Bernd Lohaus – Zonder Titels – Hout en koord, allen omstreeks 1968

Guillaume Bijl – Schelpenwinkel De Zee – Installatie, 2014

Marlene Dumas – Gebroke die See – Marmer en papiercollage, 1978

Marlene Dumas – Gebroke die See – Marmer en papiercollage, 1978 (detail)

Rene Daniels – La Muse Venale – Olieverf op doek, 1979-1980

Jean Brusselmans – De Storm – Olieverf op doek – 1935 & 1936

Georges Lemmen – Naakt met duif – Olieverf op paneel, 1910

Honore d’O – Opera Aperto V – Metaal en papier, 2014

Rene Magritte – Le Seducteur – Gouache op papier, 1952

Gerhard Richter – Seascape (Morning Mood) – Olieverf op doek, 1969

Gerhard Richter – Seascape (Morning Mood) – Olieverf op doek, 1969 (detail)

Gustave Le Gray – Brick au Clair de Lune – Aluminium Afdruk, 1856

Leon Spilliaert – De Lichtboei – Inkt en pastel op papier, 1909

verzameling uit Ensorhuis

Belu-Simion Fainaru – You have always to start anew – Ei, glas, was, koper en lucifer, 1991

Henk Visch – The Fortune Teller – Brons en hout, 2010

Paul Thek – Fish Tank – Metaal, glas, zand, mossels, klei, stenen en lamp, 1980

Theo van Doesburg – Zeegezicht – Olieverf op doek, 1912

Forrest Bess – Untitled (nr 7) – Olieverf op doek, 1957

Silke Otto-Knapp – Frontcloth (Mondaufgang) – Aquarel en gouache op doek, 2011

Katharina Wulff – Zwei ernsthafte Damen (Two Serious Ladies) – Olieverf op doek, 2003

Etel Adnan – Untitled – Olieverf op doek, 2000

James Ensor – La peche miraculeuse – Olieverf op doek 1917

Marcel Broodthaers – Chere petite soeur (la tempete) – 16mm projectie, 1972

James Ensor – Grote Marine – Olieverf op doek, 1895

Jannis Kounellis – Albatros – Staal en bootrestant, 2001

Reinhard Mucha – Zingst – metaal, floatglas, alkyd email geschilderd op achterzijde van glas, houten ladder, vilt en meubelplaat, 2014

Patrick Corillon – La derniere corde – Touw en mand, 2014

Arnold Bocklin – Vision sur la mer – Olieverf op doek, 1896

Ronny Delrue – Sporen – Olieverf op doek, 1993

Maurice Denis – La Gardienne de vaches – Olieverf op doek, 1893

Guillaume Vogels – Zeegezicht – Olieverf op paneel

Ger van Elk – Kinselmeer – beschilderde cibachrome tussen plexi, 1998

Gustave Courbet – La Vague – Olieverf op doek, 1869

Henri Meunier – Concert Ysaye – Litho, 1895

Roy Lichtenstein – Gullscape – Oliverf en acrylverf op doek, 1964

Ed Ruscha – Brave men of La Jolla – Acrylverf op doek, 1995

Werner Cuvelier – De Noordzee ter hoogte van de Haan aan zee – Olieverf op doek, 2009-2013

Werner Cuvelier – De Noordzee ter hoogte van de Haan aan zee – Olieverf op doek, 2009-2013 (detail)

Theo van Rysselberghe – De Baadsters – Olieverf op doek, 1920

Roger Raveel – Het verstellen van een zeildoek – Olieverf op paneel, 1957

Michael Borremans – Otherside – Video, 2014

Patrick Corillon – Les mouvements emotionelles sous-marins – Aquariums, vissen en tekst, 1990

Wim Delvoye – Nautilus (penta) – Lasergesneden roestvrij staal, 2013

Luciano Fabro – Il Viaggio – Metalen staven, verf en papier, 1981

Luciano Fabro – Il Viaggio – Metalen staven, verf en papier, 1981 (detail)

Carl Andre – One Hundred Sonnets (Sea) – Xerox, 1963

Dirk Braeckman – Seven C’s #02 – Fotoreeks van zeven delen, 2013

Dirk Braeckman – Seven C’s #02 – Fotoreeks van zeven delen, 2013 (detail)

Dirk Braeckman – Seven C’s #02 – Fotoreeks van zeven delen, 2013 (detail)

Ettore Spalletti – Tutto Tondo – Poederverf op hout, 1989

Later dus deel twee van Oostende… tot 19 april.