NoordBrabants Museum; Schijn Bedriegt – Trompe-l’oeil en de kunst van illusie

Trompe-l’oeil ofwel oogbedriegertjes, de ene nog realistischer dan de andere. Vaak wordt het heel knap gevonden als een schilder fotorealistisch kan schilderen, net iets interessanter wordt het als het net […]

Trompe-l’oeil ofwel oogbedriegertjes, de ene nog realistischer dan de andere. Vaak wordt het heel knap gevonden als een schilder fotorealistisch kan schilderen, net iets interessanter wordt het als het net echt wordt. Want dan komen er heel andere foefjes bij kijken. Ik moet eerlijk bekennen altijd veel interesse en respect te hebben gehad voor dergelijk werk, het strikt picturale om het picturale. Je zou het kitsch kunnen noemen en soms wordt het dat ook. Niets meer dan het optische.

In het NoordBrabants Museum is er op dit moment een overzicht traditionele en ook recentere schilderwerken te zien. Vooral de recentere toevoegingen in de vorm van Har Sanders en Jochen Muhlenbrink maken zichtbaar dat het ook nu nog van belang is. Want ja ook die werken zijn knap geschilderd, maar daar houdt het niet op. Want ook al herkennen we het beeld, het is en blijft een afbeelding en niet de realiteit. Ook al wordt de gootsteen nog zo realistisch geschilderd, het is een wezenlijk ander ding dan de echte afvoer. Het blijft verf op doek of paneel wat dat vertegenwoordigd. Het laat ons als toeschouwer wel opnieuw kijken naar een gootsteen. Niet per se als iets esthetisch, maar als fenomeen. Of zelfs het beeld zelf als fenomeen.

Niet alle werken zijn even spannend maar binnen dit genre een mooie verzameling.

Overzicht

Overzicht

Melchior d'Hondecoeter - Houten Bord met Dode Lijsters - Olieverf op doek, 1670

Melchior d’Hondecoeter – Houten Bord met Dode Lijsters – Olieverf op doek, 1670

Noord-Nederlandse Schilder - Specht - Olieverf op paneel, eerste helft 17e eeuw

Noord-Nederlandse Schilder – Specht – Olieverf op paneel, eerste helft 17e eeuw

Jacob Biltius - Jachtstilleven - Olieverf op doek, 1665

Jacob Biltius – Jachtstilleven – Olieverf op doek, 1665

Cornelis Brise - Trompe-l'oeil met Brievenbord - Olieverf op doek, 1660

Cornelis Brise – Trompe-l’oeil met Brievenbord – Olieverf op doek, 1660

Andrea Domenico Remps - Trompe-l'oeil met Prenten, Brieven en een Bril - Olieverf op doek, tweede helft 17e eeuw

Andrea Domenico Remps – Trompe-l’oeil met Prenten, Brieven en een Bril – Olieverf op doek, tweede helft 17e eeuw

Andrea Domenico Remps - Trompe-l'oeil met Prenten, Brieven en een Bril - Olieverf op doek, tweede helft 17e eeuw (detail)

Andrea Domenico Remps – Trompe-l’oeil met Prenten, Brieven en een Bril – Olieverf op doek, tweede helft 17e eeuw (detail)

Cornelis Gijsbrechts - Trompe-l'oeil met Geopende Muurkast - Olieverf op doek, 1665

Cornelis Gijsbrechts – Trompe-l’oeil met Geopende Muurkast – Olieverf op doek, 1665

Edwaert Collier - Erasmus van Rotterdam - Olieverf op doek, omstreeks 1700

Edwaert Collier – Erasmus van Rotterdam – Olieverf op doek, omstreeks 1700

Johan Georg Waxschlunger - Twee Trompe-l'oeils met Vogels - Olieverf op doek, omstreeks 1700

Johan Georg Waxschlunger – Twee Trompe-l’oeils met Vogels – Olieverf op doek, omstreeks 1700

Johan Georg Waxschlunger - Twee Trompe-l'oeils met Vogels - Olieverf op doek, omstreeks 1700 (detail)

Johan Georg Waxschlunger – Twee Trompe-l’oeils met Vogels – Olieverf op doek, omstreeks 1700 (detail)

Laurent Dabos - Trompe-l'oeil met Gebroken Glas - Olieverf op doek, 1829

Laurent Dabos – Trompe-l’oeil met Gebroken Glas – Olieverf op doek, 1829

Laurent Dabos - Trompe-l'oeil met Gebroken Glas - Olieverf op doek, 1829 (detail)

Laurent Dabos – Trompe-l’oeil met Gebroken Glas – Olieverf op doek, 1829 (detail)

Louis de Grave - Proefstuk - Olieverf op paneel, 1795

Louis de Grave – Proefstuk – Olieverf op paneel, 1795

Willem van Nijmegen - Trompe l'oeil met Parrhasius - Olieverf op doek, 1680

Willem van Nijmegen – Trompe l’oeil met Parrhasius – Olieverf op doek, 1680

Willem van Nijmegen - Trompe l'oeil met Parrhasius - Olieverf op doek, 1680 (detail)

Willem van Nijmegen – Trompe l’oeil met Parrhasius – Olieverf op doek, 1680 (detail)

Frans van Cuyck de Myerhop - Stilleven met Dode Vogels - Olieverf op doek, midden van de tweedehelft van de 17e eeuw

Frans van Cuyck de Myerhop – Stilleven met Dode Vogels – Olieverf op doek, midden van de tweedehelft van de 17e eeuw

Overzicht

Overzicht

Jan Sijpestijn - Verweerd - Olieverf op paneel, 1994

Jan Sijpestijn – Verweerd – Olieverf op paneel, 1994

Kees Gerritse - Pakketpost - Olieverf op doek 1977

Kees Gerritse – Pakketpost – Olieverf op doek 1977

Har Sanders - Kussen voor Ans - Olieverf op doek, 1975

Har Sanders – Kussen voor Ans – Olieverf op doek, 1975

Har Sanders - Kussen voor Ans - Olieverf op doek, 1975 (detail)

Har Sanders – Kussen voor Ans – Olieverf op doek, 1975 (detail)

Har Sanders - Gootsteen - Olieverf op doek, 1970

Har Sanders – Gootsteen – Olieverf op doek, 1970

Jochem Muhlenbrink - Knepp II - Olieverf op paneel, 2013

Jochen Muhlenbrink – Knepp II – Olieverf op paneel, 2013

Kenne Gregoire - Tafelrand - Acrylverf op doek, 1999

Kenne Gregoire – Tafelrand – Acrylverf op doek, 1999

Kenne Gregoire - Drie - Acrylverf op paneel, 1997

Kenne Gregoire – Drie – Acrylverf op paneel, 1997

Frans Clement - Zwart Kruis - Olieverf op doek, 1972

Frans Clement – Zwart Kruis – Olieverf op doek, 1972

Deze tentoonstelling is nog te zien tot en met 26 januari bij het NoordBrabants Museum te Den Bosch.