Een poosje geleden was ik een van de deelnemers van een symposium, ergens halverwege maakte ik de opmerking dat alle kunst politiek is. Een voor mij vanzelfsprekendheid maar aan de reacties van het publiek merkte ik toen dat dat helemaal niet zo duidelijk is. Zo heel vreemd is het ook niet, leg maar eens uit wat er politiek is aan een bloemstilleven of een landschap.
Dat kun je op verschillende manieren duidelijk maken maar misschien is de route via de architectuur nog wel het meest eenvoudig. De mensen in de politiek hebben een idee over hoe de maatschappij er uit moet zien. Ze bepalen niet alleen hoeveel geld er naar het ene of het andere gaan, als het goed is hebben ze er een lange termijn idee bij over wat goed is voor de gehele maatschappij. Natuurlijk heeft iedereen hier andere opvattingen bij en zelfverrijking valt natuurlijk ook nog tot de mogelijkheden waar politici zich aan vergrijpen.
Een architect heeft via een andere route vergelijkbare vragen, hoe bewegen mensen zich binnen gebouwen. De menselijke maat staat centraal, maar door dingen groter te maken of kleiner, hoger of lager krijgt de mens een andere relatie tot het gebouw. Zo hebben de wolkenkrabbers van New York met hun transparante glazen (die ironisch genoeg steeds vaker spiegels blijken te zijn) het gevoel van openheid en onbegrensde mogelijkheden. De Nazi-architectuur van Speer was vooral om het individu te imponeren met de grootsheid van het Derde Rijk. Architectuur is in zekere zin altijd propaganda voor een politiek beladen opvatting.
Vanaf architectuur is het makkelijk om een lijn te trekken naar design en van design weer verder naar kunst. Als we naar een kunstwerk kijken is er altijd een moreel oordeel, vinden we het een goed werk of niet? In feite is dat een politieke opvattin van de persoon die er dan naar kijkt. Dat staat dan wel ver af van wat er in het parlement gebeurt, maar het maakt wel degelijk deel uit van de waarden en normen van de kiezer. Daarom is kunst dus belangrijk.
Het werk van Aglaia Konrad (1960) is een visueel onderzoek naar hoofdzakelijk de modernistische architectuur. Toen architectuur duidelijk idealistisch beladen was. Een van de werken die ze nu toont bij Museum M is typisch van destijds het belang van de architectuur, postkaarten met sociale woningbouw. Heden ten dage is het bijna uitgesloten dat je daar postkaarten van aantreft, maar blijkbaar was dat enkele decennia wel anders.
Veel van de getoonde architectuur doet gedateerd aan, maar toch bekend. Het zijn de gebouwen waar je nu bijna achteloos aan voorbij loopt. Toch zijn ze dus vol van betekenis en zonder daar verder over te oordelen toont Konrad ze. Soms slechts een deel en vaak heb ik geen idee of het een bekend gebouw is of niet. Maar altijd is er direct een soort gevoel bij het gebouw of de gebouwen.
Konrad is een veelzijdig kunstenaar en bespeelt de ruimtes in het museum. Ingrepen zoals het gele venster maken duidelijk dat het museum zelf ook onderdeel wordt van de presentatie. Maar ook de enorme torenhoge reeks foto’s Shaping Stones kunnen haast niet anders dan daar getoond worden. Het werk van Konrad is er goed op zijn plek maar tegelijk maakt het het werk ook complexer. Er ontstaat een gelaagdheid van het losse werk, de werken in relatie tot elkaar en de tentoonstelling met het gebouw bij elkaar. Ik weet niet of dat voor iedere bezoeker zo inzichtelijk is met werk dat van zichzelf ook al klinisch aan kan doen. Toch alle lof voor Museum M, de zaalteksten maken de tentoonstelling inzichtelijk op een toegankelijke wijze waar nog veel andere instellingen iets van kunnen leren.
Evenals de vaste collectie is dit een aanrader om te bezoeken.
Deze tentoonstelling is nog te zien tot en met 18 september bij Museum M te Leuven.
Interessant. Het ware overigens handig als je zelf in je stukje aangeeft waar een museum of galerie zich bevindt. Het duurde toch even voor ik uitvond waar dat Museum M geplaatst is.
@Henkjan, Scherp opgemerkt, dankjewel. Ik heb het net zoals normaal toegevoegd. Mocht je dus geïnteresseerd zijn, MuseumM is in Leuven.
Ik heb het gegoogeld. Dank.