MORE (Museum voor Modern Realisme); Scherp kijken

Realistische kunst is sinds ’45 verdacht en als conervatief en achterhaald beschouwd. Dat deze vooroordelen hardnekkig zijn blijkt alleen al uit het feit dat een nieuw museum het blijkbaar nodig vind zich te afficheren met juist dat realisme alsof het een uitzondeirngspositie betreft.

Het MORE museum bestaat uit de voormalige Dirk Scheringa collectie. Uit angst dat die collectie uiteen zou vallen is deze aangekocht door Hans Melchers die vervolgens op zoek ging naar een museumlocatie in de achterhoek. Dat uiteindelijk in het villadorpje Gorssel bleek te zijn. Ergens een gemiste kans want de collectie sluit naadloos aan op die van Museum Arnhem die ook veel Magisch Realisme heeft en op nog geen uur reizen afstand ligt. Hoe veel meerwaarde heeft zo’n nieuw museum dan?

More overzicht

More overzicht

Wie het boek ‘Nieuw Realisme‘ over de collectie doorbladerd zal opmerken dat die collectie zeer interessant is. Met name het vroegere deel is zeer sterk. Toch, wat meer richting het hedendaagse rommelt het wat, maar ook daar is zeer goede kunst te vinden die toevallig realistisch is. Dat Melchers de collectie niet uit elkaar wilde laten vallen is wat dat betreft helemaal zo gek nog niet. Al vraag ik me wel nog steeds af waarom de collectie in zijn geheel niet ondergebracht kon worden in het Arnhems museum waarbij dat museum verdere uitbreidingskansen zou krijgen. Een win-win situatie.

De openingstentoonstelling van MORE zou de toon moeten zetten maar slaagt daar maar half in. De benedenverdieping is gewijd aan de vroege generaties en de bovenverdieping voor meer recente ontwikkelingen. Die benedenverdieping is uitstekend, werken van Jan Mankes, Carel Willink, Pyke Koch, Schuhmacher, Fernhout en Charley Toorop. De grote zaal met later werk van Willink is vooral vanuit de cultstatus die Willink des tijds genoot interessant te zien. Het is een vorm van science fiction die bij het kitscherige af is.

De bovenverdieping is helaas wisselvallig, ook hier is er kwaliteit te vinden van hedendaagse kunstenaars die zich verhouden tot een realistische weergave. Denk hierbij aan Philip Akkerman, Katinka Lampe, Thom Puckey, Jan Worst en iets ouder natuurlijk Co Westerik en Jan Beutener. Maar er zit ook werk tussen wat de vooroordelen van conservatisme bevestigd, matig schilderwerk wat vooral realistisch is, maar daarna weinig toevoegt. Er moet hierbij gedacht worden aan onder andere Lotta de Beus en Annemarie Busschers die beiden niet geheel toevallig vanuit het realistische bolwerk van Groningen komen. Zo bevestigd de bovenverdieping alsnog het vooroordeel dat realistische kunst vaak saai en conservatief is omdat de helft die er hangt dat helaas is.

Dat had niet zo hoeven zijn, de collectie herbergt werken van Giogio de Chirico, Leger, Delvaux, Magritte, Dali en van recentere datum Pat Andrea, Alex Katz, Duane Hanson, Terry Rodgers, Freud, Marlene Dumas, Loretta Lux, Rineke Dijkstra en Michael Raedecker. Allemaal even zo goed realistische kunst maar toch minder cliché en braaf dan veel werken die nu uitgezocht zijn. Het zou voor realistsiche kunst in het algemeen beter zijn geweest als MORE zich niet zo conservatief zou introduceren. Heel erg jammer want aan de collectie ligt het echt niet, iets meer durf (of misschien gewoon kennis en inzicht van de actuele kunsten?) van de curator had echt geen kwaad gedaan.

Een greep uit wat er te zien is;

Wim Schuhmacher – Frcalquier, Frankrijk – Olieverf op doek, 1949

Wim Schuhmacher – Onbekende titel – Olieverf op doek

Wim Schumacher – Stilleven met schedels en vogelskelet – Olieverf op doek, 1942

Sal Meijer – Stilleven met brood, kaas en boter – Olieverf op doek

Raoul Hynckes – Stilleven met gepen – Olieverf op doek, 1931

Pyke Koch – Zelfportret – Olieverf op paneel, 1936

Pyke Koch – Voetballers V – Tempera op papier op doek, 1959

Pyke Koch – Het signaal – Olieverf op doek, 1975

Jan Mankes – Grote uil op scherm – Olieverf op doek, 1913

Jan Mankes – Bomenrij – Olieverf op doek, 1915

Ger Langeweg – Stilleven met duiven – Olieverf op doek, 1931

Edgar Fernout – Schedel – Olieverf op doek, 1935

Dick Ket – Stilleven (met viool op tafel) – Olieverf op doek, 1930

Charley Toorop – Zelfportret met bontkraag, 1940

Charley Toorop – Vaas met bloemen tegen muur – Olieverf op doek, 1951

Charley Toorop – Beemster, Bloeiende boom – Olieverf op doek, 1943

Carel Willink – Zebra’s in rood rotslandschap – Olieverf op doek, 1958

Carel Willink – Oorlogsruine – Olieverf op doek, 1946

Carel Willink – Onbekende titel – Olieverf op doek

Carel Willink – Naar de toekomst – Olieverf op doek, 1965

Carel Willink – Mystere d’une ville – Olieverf op doek, 1931

Tobias Schalcken – His unexpected return – Mixed media, 2002

Tobias Schalcken – His unexpected return – Mixed media, 2002 (detail)

Thom Puckey & Silvia B

Silvia B – Andrew & Anubis – Gemengde techniek, 2008

Sidi El Karchi – Rest – Olieverf op doek, 2006

Philip Akkerman – Zonder Titel – Olieverf op paneel, werken uit de periode 1989-2008

Philip Akkerman – Zonder Titel – Olieverf op paneel, werken uit de periode 1989-2008

Mark Outjers – Veldhospitaal – Olieverf op doek, 2004-2005

Lotta de Beus – Truth or Dare – Olieverf op doek, 2008

Katinka Lampe – Diverse werken – Olieverf op doek

Jan Worst – After Virtue – Olieverf op doek, 2008

Jan Beutener – Kwetsbaar – Olieverf op doek, 2003-2004

Jan Beutener – Komend van rechts – Olieverf op doek, 1995-1996

Co Westerik – Wondlikkende man – Gemengde techniek op doek, 2008

Co Westerik – Koekje in de thee II – Gemengde technieken, 2007

Arnout Killian – Beheaded Mannequin – Olieverf op doek, 2004

Het museum gaat officieel 2 juni open voor het publiek en deze tentoonstelling zal tot en met de jaar wisseling te zien zijn.