Vandaag kon iedereen stemmen, voor of tegen. Waartegen was vaak wel duidelijk, waarvoor minder. Eén van de onderwerpen waar het om draaide is Europa. Daarvan waren er vooral een aantal partijen die daar nadrukkelijk minder van wilden. Ironisch genoeg waren er zelfs partijen die met andere partijen op Europees niveau vonden dat ze moesten kijken hoe ze uit Europa konden. Een beladen onderwerp dus waarbij de nodige droombeelden en nachtmerries behoren. Je zou zeggen dat daar een spannende tentoonstelling bij te maken valt.
Bij Marres heeft onder leiding van Gijs Frieling een flink aantal kunstenaars huisgehouden in het pand. Alle wanden zijn onder handen genomen, bij elkaar zo’n 750 vierkante meter. Sommige kunstenaars hebben duidelijk een bepaalde ruimte toebedeeld gekregen, soms zijn er allianties aangegaan en in enkele gevallen is niet duidelijk van wie het precies is. Wel is de hand van Gijs Frieling of Job Wouters (?) als een soort rode draad meermalen aanwezig. Het idee is ook dat het een totaalkunstwerk is geworden (vandaar het gebrek aan plattegrond of titelbordjes zodat je weet van wie welke bijdrage is) en dat is soms, zoals in de bovenste grote zaal, erg goed gelukt. Andere keren betreft het eerder een mooie solo-wandschildering. Er broeit energie en er is duidelijk uitgepakt en het experiment aangegaan.
Toch is het hoogtepunt van de tentoonstelling niet te vinden aan de muren maar bij de soundtrack die gemaakt is door Frank Koolen en Kim David Bots. Bij iedere ruimte is er een aparte geluidssectie die vaak zijdelings ingaat op wat er in die ruimte te zien is. Vaak is er geen touw aan vast te knopen, het maakt de tentoonstelling als geheel als een soort droom. Of een nachtmerrie als je moeilijk kunt omgaan met de poëtische stream of consciousness waarvan het lijkt alsof de makers meerdere verhalen tegelijk lijken te vertellen door elkaar heen. Het weet de tentoonstelling als geheel een soort filter te geven en zo de verschillende wandschilderingen samen te trekken.
Het onderwerp Europa blijft echter buiten beeld. Slechts een enkele keer wordt er expliciet naar verwezen. Maar, terwijl juist nu reflectie en positionering aangaande het onderwerp actueel zou kunnen zijn wordt die kans niet benut. Wie dus komt voor inhoudelijke voeding voor dat debat is hier aan het verkeerde adres. Dat is jammer en tegelijk kun je je ook afvragen of de meeste kunstenaars die hier aan deelnemen zich wel bezig willen houden met dergelijke vraagstukken. Die willen gewoon hele ruimtes vullen met verf.
Al met al is het een inspirerende tentoonstelling. Voor wie gaat, sla alsjeblieft de audiotour niet af. Het maakt de tentoonstelling zoveel meer de treinreis waard.
Hier een beeldverslag van wat er zoal te zien was. Credits waar ik ze zeker wist gegeven aan de betreffende kunstenaar. Er zijn er een paar die ik niet zeker wist dus aanvullingen zijn welkom.
deze tentoonstelling is nog tot en met 13 augustus te zien bij Marres te Maastricht.
Hoi Niek, de achtste foto van onderen is werk van Mirthe Klück.
@Robbin, Thanks, is aangevuld 🙂
De kracht van de expositie is voor mij dat je van de kunst niet weet wie het gemaakt heeft. Daardoor ga je minder oordelen of een mening vormen. Dat leidt alleen maar af. En nu ga jij de kunstenaars benoemen! ;-).
Wat betreft het thema Europa. Dat kom je inderdaad niet expliciet tegen. Maar de problemen van Europa worden eigenlijk in alle delen van de wereld ervaren. Die gevoelen van onbehagen, verandering, verlies van vaste waarheden wordt in de wandschilderingen en andere kunstwerken wel verbeeld. Een waarde van kunst is wel dat je dingen kunt overbrengen zonder ze expliciet te benoemen…
@Paul, Sorry, ik zal het niet meer doen ;).
Ha Niek, Dank voor je review en heel goed dat je de soundtrack aanbeveeld! veel kunstpubliek vind dat beneden haar waardigheid maar het is echt essentieel bij deze tentoonstelling, precies om de redenen die je beschrijft. Dat Europa in the Painted Bird buiten beeld blijft is echt onwaar. Karel de Grote te paard, Komune 1 (de groep die Jan van de Pavert in de tuinkamer boven de zitkuil schilderde) Averroes en Segher van Brabant door Sam Samiee, De Romanovs van Natasja, veertig portretten van Europese vrouwen van Helen Verhoeven, De vazen met Griekse Mythologie van Marie Aly, het gekruisigde vogeltje van Bonno van Doorn (uit Haneke’s Das Weisse Band) Het Chinese schip dat de Europese waarden afvoert in het panorama van Derk Thijs, er zijn echt een heleboel directe verwijzingen en verbeeldingen van Europese personen en Thema’s. Verder nog wat namen: De zwart-gele stripschildering met de Chinese man en de zwart-witte strippagina’s zijn van Fiona Lutjenhuis, ze had afgelopen jaar ook een prachtig werk op de Gelderland Biennale. Het groepsportret met drukraster en gele zitkuil is van Jan van de Pavert, Het houten gangetje is van Bonno van Doorn. Hartelijke groet, Gijs
@Gijs,
Dank voor je reactie en aanvullingen.
Ik begrijp je reactie aangaande Europa. Het persbericht geeft echter de suggestie dat de tentoonstelling zal ingaan op de vraagstukken zoals “een vernieuwd nationalisme, xenofobie, wantrouwen in politiek en democratie, de komst van vluchtelingen en economische onzekerheid ons voor op een afschuwelijke ‘meltdown’? ” Daar tref ik weinig van terug aan. Ik heb natuurlijk wel de referenties gezien (of nouja, de Romanovs en Komune 1 had ik er echt niet uitgehaald) naar de geschiedenis van Europa, maar dat is iets anders dan de aangehaalde kwesties. Ik verwachtte daardoor meer uitgesproken positionering over die kwesties, het kan ook zijn dat die tekst misschien wat onhandig geformuleerd is?
Ik zie dat verder niet als een probleem, het is een kanttekening van een verder super fijne en verrassende tentoonstelling.
Ik snap het, dat is inderdaad onhandig geformuleerd, voor mij is eigenlijk steeds belangrijker geworden om de eenzijdig politiek-economische benadering van het fenomeen Europa te omzeilen en het echt beeldend en associatief te evoceren. Toch is een van de grootste beelden in de tentoonstelling: het werk op papier van Derk Thijs in de grote zaal, een niet mis te verstane bootvluchtelingenscene. In het boek dat in april uitkomt is het hele ontstaansproces van The Painted Bird gedocumenteerd in alle emails die Valentijn en ik en alle kunstenaars in de aanloop naar het project stuurden. Daarin kan je goed volgen hoe het discursieve aspect langzamerhand verdwijnt ten gunste van dromen, nachtmerries, trips en visioenen. Nou ja, Hartelijke groet, Begin mei ben ik weer op de JvE, wellicht spreken we elkaar daar weer eens live. Toedeloe, Gijs
@Gijs
Dank voor je reactie. Dan begrijpen we elkaar aangaande het thema. Nogmaals, het doet niets af aan de tentoonstelling. Ik kijk uit naar de publicatie, ben benieuwd naar de discursieve aspecten van het project.
We treffen elkaar bij de JvE.
Die willen gewoon hele ruimtes vullen met verf.
@Patrick,
En daar is gelukkig ook helemaal niets mis mee.