![[Jordy was weer iets tegen gekomen en schreef voor ons een mooie post en erg mooie docu, dankjewel Jordy.] Kluizenaars zie je niet. Het zijn dan ook kluizenaars, verstoken van […]](https://i0.wp.com/www.lost-painters.nl/wp-content/uploads/2010/07/Henk-Fortuin.jpg?resize=640%2C250 "Kluizenaar Kunstenaar Henk Fortuin (1916 – 2007) (inzending Jordy)")
[Jordy was weer iets tegen gekomen en schreef voor ons een mooie post en erg mooie docu, dankjewel Jordy.]
Kluizenaars zie je niet. Het zijn dan ook kluizenaars, verstoken van de rest van wereld leven zij in hun eigen, meestal kleine wereldje. De één zoekt de ander niet en daarom komt de ander niet bij die ene terecht, ze zijn immers onbekend voor elkander. Zo was het leven van Henk Fortuin, kunstenaar en kluizenaar in hart en nieren.
Ooit zag ik een documentaire met de titel De nalatenschap van oom Hein op televisie die mij aan het denken zette, nu nog steeds eigenlijk. Het was een documentaire over kunstenaar Henk Fortuin, gemaakt door Bromet & dochters. Ik denk dat iedereen de stijl van Bromet wel kent maar misschien de koppeling met zijn naam niet direct maakt. Het is een man die enkel achter de camera loopt (hij filmt en interviewt tegelijkertijd) en met zijn nasale eentonige stemgeluid de hele situatie analyseert en documenteert.
Deze docu ging over een kunstenaar die volstrekt zijn eigen domein had gecreëerd. De hoofdrolspeler zelf was de grote afwezige, hij was immers overleden en zijn nalatenschap werd door familie en een enkele vriendin uitgeplozen. Bromet registreerde de hele gebeurtenis wat een zeer fascinerende documentaire heeft opgeleverd. Naast het leegruimen van het huis, de vage vroege verhalen over oom Henk en de verbijsterende ‘roddels’ na zijn dood schemert er nog een interessante filosofische vraag door: Bestaat er een privé na de dood?
Het huis van de overleden kunstenaar Henk Fortuin is tijdens zijn leven tot de nok toe vol komen te staan met schilderijen. Een selectie schilderwerken is vakkundig met nette zelfgemaakte lijsten omgeven en opgehangen aan muren die nog net niet zijn ingepalmd door stapels werk. De verstekzaag waarmee de lijsten eigenhandig zijn gemaakt komt enkele keren in beeld. De tuin is een dichtgegroeid bos geworden met her en der een dooie muis.
De familieleden die het huis leeghalen worden geconfronteerd met stapels werk van uiteenlopende kwaliteit. Aquarellen, olieverfschilderijen en pasteltekeningen. Van landschap tot stilleven. De naakten zijn door Henk Fortuin verstopt, onder het tapijt als ik me niet vergis. Deze naaktstudies worden nog gevonden. De familieleden die in deze documentaire het volgepakte huis komen leegruimen hebben nauwelijks een beeld van Henk Fortuin. Ze hebben hem in geen 40 jaar gezien. Ook de schilderijen lijken niet veel waarde te hebben voor hen. Ze worden met stapels buiten gezet, een schifting wordt ter plekke gemaakt tussen goede werken en vuilnisbak. Vervolgens wordt de selectie overgebleven kunstwerken per vrachtbusje naar de opslagplaats te worden gebracht. Ze moeten 3 keer rijden om alles uit huis te hebben gehaald, zo schatten ze in. Wanneer alle werken uit huis gehaald waren, werd er een soort overzichtstentoonstelling gemaakt. Deze tentoonstelling, een soort eerbetoon, werd gehouden in Maassluis – de geboorteplaats van Henk Fortuin.
Het leven van een kluizenaar zoals Henk Fortuin fascineert mij omdat een dergelijk leven tot de verbeelding spreekt op de één of andere manier. Je eigen leven leiden in je eigen wereldje, daar genoeg aan hebben en koning zijn in je eigen domein. Een dergelijk kluizenaarsbestaan kan niet bestaan zonder een woelige wereld er tegenover, dat begrijp ik – een dooddoener wat mij betreft. Maar ondanks deze ogenschijnlijke paradox, spreekt het tot de verbeelding. In een tijd waarin je op allerlei manieren tot de samenleving verplicht bent lijkt het kluizenaarsleven een utopie.
Over de kwaliteit van zijn gemaakte werken kun je eindeloos discussiëren. De aquarellen hebben mijn voorkeur, net als het kluizenaarsbestaan. De volle overgave van kunstenaar Henk Fortuin, zo blijkt bij het zien van de prachtige documentaire, is bewonderenswaardig. Een regionaal eerbetoon, een documentaire op nationale tv en een veel te kort artikel op een blog met wereldse reikwijdte; het kan verkeren.
Hier de documentaire;
of hier; De nalatenschap van oom Hein (in de wetenschap dat diverse browsers nog altijd problemen hebben met filmpjes die gelinkt zijn)
He Jordy,
ik heb deze documentaire zelf 2 keer gezien, en vond het roerend. zeker het kijken waard. hoe ze (de familie) zo snel een scheiding maakte tussen ‘goede’ en ‘slechte’ werken vond ook ik verbijsterend. en dat dan allemaal zonder dat ze esthetisch waren geschoold!, jammer dat er dan een stapel met welliswaar goed getekende of geschilderde landschappen overblijft, maar dat de doorwrochte schurende werken en de onbenullige schetsen zo achteloos in een grote container worden gegooid. Tjah het zal je erfenis ook maar zijn. Die man die de hele tijd in beeld is is echt verschrikkelijk, die wil alleen maar een acceptabel antwoord geven die zegt niets die praat alleen…
Hallo Jordy en Erik,
Als neef van Henk Fortuin wil graag reageren op jullie discussie.
Als de documentaire de indruk wekt dat de familie slordig met het werk van mijn oom is omgegaan is dat jammer. Hettegendeel is waar.
Al het werk is gefotografeerd, gedocumenteerd (enkele familieleden zijn daar nu nog mee bezig) en is veilig opgeslagen.
Een stichting beheerd de nalatenschap.
Leuk te weten dat jullie belangstelling hebben voor mijn oom zijn leven en werk.
Vriendelijke groeten,
Gien Fortuin
Hallo Gien Fortuin
Bedankt voor de reactie, misschien was mijn kritiek wat voorbarig, hij berust dan ook alleen maar op de documentaire die ik heb gezien. Fijn om te horen dat er wel degelijk zorgvuldig wordt omgesprongen met het werk van Hein Fortuin. Toch was het wel degelijk mijn eerste indruk die ik kreeg tijdens het kijken naar de docu, dat er hier en daar wat zorgvuldiger mee om kon worden gegaan, maar dan is het ook weer een docu en die zijn natuurlijk zelden objectief.
Rest mij nog te vragen of jezelf vond dat de documentaire de indruk wekt dat er slordig met het werk van Hein Fortuin om word gegaan?
Vriendelijke groeten,
Erik van Liere
Hallo Gien Fortuin,
Ik voeg me graag bij de reactie van Erik, en sluit eveneens af met dezelfde vraag.
Vriendelijke Groeten,
Jordy
Hallo Jordy en Erik,
Bedankt voor jullie reactie.
Er is een moment in de docu. dat een achterneef van mij de opmerking maakt: ik citeer “gooi die hele klerezooi maar in de container”. Het nadeel van een docu is dat de context waar binnen iets gezegd wordt niet echt duidelijk is. Het ging hier over de honderden stukken en stukjes lijst en andere latten waarvan mijn oom de lijsten maakten.
Vaak liep hij langs de waterweg en naam alles waarvan hij dacht dat het bruikbaar was mee naar huis dus ook latten en ander wrakhout, bussen met verf enz. We hebben zelfs in een kast een lade gevonden vol met stukjes kunststof touw die aan gespoeld waren.
Op een gegeven moment is mijn oom gaan experimenteren met een oplosmiddel en tijdschrift foto’s. Daarvan heeft hij honderden kleine werkjes gemaakt. Veel daarvan slordig op allerlei stukjes kunststof geplakt. De mooie en wat grotere stukken zijn direct bij het andere werk gezet. Van de kleine werken zijn er een aantal verdeeld over neven, nichten, achter neven en nichten.
Ik ben zelf in het gelukkige bezit van zijn schiderspalet.
Het naakt heb ik achter een kast gevonden. Detekening is getekend op de achterkant van een technische tekening die zeer waarschijnlijk door mijn vader is gemaakt. Hij was vliegtuigbouwer.
Achteraf kan me jullie gevoel wel voorstellen. Uiteraard heb ik met andere oren en ogen naar de documentaire geluisterd en gekeken.
Vriendelijke groeten,
Gien Fortuin
van wie is die mooie jazz pienomuziek?