Kappur; Elmer de Gruijl – Dag in dag uit

Tegenwoordig is iedere eerste zondag van de maand de kunstronde te Tilburg. EenTilburgse variant op de Haagse Hoogtij. Heel goed, want dat motiveert ook mij om net iets meer te bezoeken dan normaal.

Zo was ik vandaag bij Kappur. Daar is nog tot 11 december werk te zien van Elmer de Gruijl (1976). Zijn werk kwam hier al eens eerder voorbij maar leek toen niet helemaal uit de verf te komen, ook omdat er het topwerk van Ron Amir tegenover hing.

Nu toont Kappur een solo van de Gruijl. Al het werk omvat een tijdspanne van nog geen 2 jaar (of zelfs 1 jaar?). Dan is het erg bijzonder te zien hoeveel sprongen een kunstenaar vooruit kan gaan.

De oudere werken zijn statische beelden waarin weinig narratieve elementen zitten, en vooral erg veel grauw werk.

Elmer de Gruijl – De ongepubliceerde poeeet – Acrylverf op canvas 130x90cm

Dan is er duidelijk een soort van vaag tussengebied waar duidelijk stappen zijn ondernomen en het al beter loopt. Maar de grauwheid is er nog wel. Er zit meer ironie in het beeld en net wat meer narativiteit. En de titels worden grappiger bij het beeld.

Elmer de Gruijl – Liefde in Overvecht Noord – Acrylverf op canvas 126x88cm

Elmer de Gruijl – Automotive IV – Acrylverf op canvas 160x190cm

Dan vervolgens komen de meest recente werken. Frisse werken die mooi geschilderd zijn en een lekker ironische en absurde ondertoon hebben. Het zijn veelal kleinere werken die daardoor ook meer laten zien hoe goed de Gruijl eigenlijk schildert. De grauwe, duistere tonen van vroeger werk zijn ingeruild voor pasteltinten waardoor de beelden meer impact hebben vanuit de voorstelling en minder vanuit het schilderkunstige effect. De titels vullen de beelden erg mooi aan, waardoor een grijns niet kan ontbreken op het gezicht van de beschouwer, in elk geval niet bij mij. De personages die afgebeeld zijn beantwoorden aan het cliché, en vervallen in een parodie. Die parodie is echter wel heel menselijk. Die mensen die de Gruijl schildert bestaan echt. En dat maakt het het ironisch.

Elmer de Gruijl – Gekke Sjoerd – 70x65cm Acrylverf op canvas

Elmer de Gruijl – Drie vrienden op scooter – 60x60cm Acrylverf op canvas

Elmer de Gruijl – Zelfportret op Schetsblok – 126x88cm Acrylverf op canvas

Dat hoofd alleen al…

Elmer de Gruijl – Zelfpotret op Schetsblok – 126x88cm Acrylverf op canvas

Elmer de Gruijl – De Neger – Acrylverf op canvas 60x65cm

Onderschildering in oker?

Elmer de Gruijl – Saat Kulesi – 60x65cm Acrylverf op canvas (detail)

De recentere werken doen denken aan Thijs Jansen, de verschillen zijn er overigens ook. De Gruijl gaat veel meer uit van een type, bijna een archetypisch beeld. Dat terwijl Jansen veel meer de absurdheid in anekdotes uitzoekt.

Het moet gezegd worden, ik zie niet vaak een galerietentoonstelling met daarin zo duidelijke, enorme stappen vooruit van een kunstenaar. Eigenlijk is dat prettig, we krijgen direct inzicht in de lijn die de kunstenaar inzet, de rode draad. Iedere vorm van een idee- of projectmatig werkproces is weg. Ook laat deze tentoonstelling een enorm potentieel zien voor de Gruijl in de toekomst. Als hij daadwerkelijk in 1 a 2 jaar zoveel stappen kan zetten, waar treffen we hem dan over 10 jaar aan?

Nadeel is alleen wel dat zijn recente werk zo veel sterker is dan zijn oudere, dat dat oudere een beetje wordt weggeblazen door zijn recente werk. Dat is, als de formaten ook nog eens gelijk zouden zijn. Want de recente werken zijn aanzienlijk kleiner.

De Gruijl laat wel degelijk zien iets in zijn mars te hebben en is iemand om in de gaten te houden.

(De chronologie van de werken is gebaseerd op mijn vermoedens, en kan dus incorrect zijn.)