GRIMM Gallery; Ciarán Murphy – A Particular Nothing

Heel veel schilderkunst lijkt op andere schilderkunst. Eigenlijk lijken alle schilderijen altijd op iets wat we al wel eens eerder gezien hebben. Echt heel radicaal vernieuwende schilderijen in zijn gebruikelijke vorm (dat is olieverf op doek), hoeven we eigenlijk niet meer te verwachten. Dat verklaard min of meer ook waarom er de afgelopen jaren zoveel wordt aangeklooid met vreemde materialen. Immers, door die materialen op te rekken zouden er nieuwe beeldende middelen kunnen ontstaan. Ik kan me indenken dat het ook zo gegaan is met de ontdekking van olieverf terwijl iedereen nog met eitempera bezig was. Een relatief kleine ingreep, het gebruiken van olie in plaats van ei, veroorzaakte een omslag in de kunst.

Het gebruiken van schildersvreemd materiaal heeft tot dusver nog geen nieuwe overheersend schildersidioom doen laten ontstaan zoals ooit de olieverf de tempera verdreef. Er is geen uitvinding geweest zoals het perspectief die de kunstwereld deed verbazen. Eigenlijk is alle schilderkunst een herhaling van wat er al gedaan is. Een mooie dooddoener dus.

Die ontwikkelingen van perspectief en olieverf, zijn niet over 1 nacht ijs gegaan, maar een langzame ontwikkeling geweest.

De ontwikkeling van kunst (en dus ook schilderkunst) zit hem in kleine stapjes waarin soms gekke dingen gebeuren. Subtiele verschuivingen, soms nauwelijks herkenbaar.

Het werk van Ciarán Murphy (1978) maakt zo’n subtiele verschuiving. Op het eerste gezicht gebeurt er niet zo veel bijzonders. Het zijn hoofdzakelijk schilderwerken, olieverf op canvas, van handzame formaten met hoofdzakelijk pasteltinten. Het zijn werken die veelal een ruimtelijkheid suggereren zonder direct duidelijk te maken waar we precies naar kijken. In een enkel geval zou het een zijspiegel van een auto kunnen zijn, waardoor je terug kijkt op het landschap achter je, terwijl je naar voren kijkt. Een ander werk zou een pier kunnen zijn, weer een ander werk doet denken aan een stal rotsachtige objecten, of een aantal stenen. Enkele werken laten zich aanzienlijk beter duiden als landschappen of als een drietal schedels met wat abstracte vormen.

Tot zo ver lijkt het allemaal op werk waarvan er wel meer zijn. Toch is er wel degelijk iets radicaal anders. Het zit hem hoofdzakelijk in de kleurkeuze. De kleuren zijn niet zo zeer opmerkelijk op zichzelf, maar hoe ze zich tot elkaar verhouden. Alsof de schilder een tikkeltje kleurenblind zou zijn en de werken een vreemde zweem groenig mee hebben gekregen. Of blauw, of paars. Of simpelweg, een vreemde kleur in relatie tot de rest van de compositie. Daar waar je een bruinachtige tint zou verwachten gebruikt hij een relatief hard oranje-rood. Niet dat die kleur dan heel sensationeel er uit springt, het ziet er allemaal uit alsof het ook echt alleen die kleur zou kunnen zijn. Zo vanzelfsprekend.

Maar toch is het dat niet. Murphy werkt daarbij in vele lagen waarbij ook zo af en toe wat weggeschuurd wordt, gepoetst of simpelweg open gelaten. Allemaal redelijk basale ingrepen maar in combinatie met dat vreemde kleurgevoel levert dat opvallend frisse en tegelijk gewone werken op. Er is niets sensationeels aan de werken maar toch hebben ze wel die kracht dat te zijn.

Of Murphy hiermee de schilderkunst weer een stapje verder ontwikkeld weet ik niet. Wel weet ik dat zijn werk ondanks dat het lijkt op heel veel wat we al heel vaak gezien hebben, dat net absoluut niet is. Gaat dat zien!

Ciaran Murphy Overzicht

Ciaran Murphy – Whole – 30x40cm Olieverf op papier

Ciaran Murphy – Untitled Structure 18 – 30x40cm Olieverf op canvas

Ciaran Murphy – Untitled Structure 18 – 30x40cm Olieverf op canvas (detail)

Ciaran Murphy – Untitled (Flight) – 40x40cm Olieverf op canvas & Onbekende titel en afmetingen – Olieverf op canvas

Ciaran Murphy – L-2 (Model) – 40x50cm Olieverf op papier

Ciaran Murphy – Interpretative Centre 2 – 70x80cm Olieverf op canvas

Ciaran Murphy – In, Around – 40x30cm Olieverf op canvas

Ciaran Murphy – Holding Together 3 – 40x40cm Olieverf op canvas

Ciaran Murphy – Holdeing Together 2 – 40x40cm Olieverf op canvas

Ciaran Murphy – Highway Kid 1 – 50x60cm Olieverf op canvas

Ciaran Murphy – Highway Kid 1 – 50x60cm Olieverf op canvas (detail)

Ciaran Murphy – Elsewhere – 51x56cm Olieverf op canvas

Ciaran Murphy – Driveby – 60x50cm Olieverf op canvas

Ciaran Murphy – Driveby – 60x50cm Olieverf op canvas (detail)

Ciaran Murphy – Deep Storage 2 – 60x80cm Olieverf op canvas

Ciaran Murphy – Deep Storage 2 – 60x80cm Olieverf op canvas (detail)

Ciaran Murphy – Cut 2 & Cut 1 – 70x50cm Olieverf op canvas

Ciaran Murphy – Cuboids – 40x50cm Olieverf op canvas

Ciaran Murphy – Arrangement in D – 50x60cm Olieverf op canvas

Het werk van Ciaran Murphy is nog tot en met 3 januari te zien bij Galerie GRIMM te Amsterdam.