![Ergens in het jaar 1905 zit een zekere Piet te schilderen. Hij is dan 32 jaar. Als het niet de naam was, zou dit een niet opmerkelijk doek zijn. Koeien, […]](https://i0.wp.com/www.lost-painters.nl/wp-content/uploads/2012/03/Gemeentemuseum-Den-Haag-Willem-Saris.jpg?resize=640%2C250 "GemeenteMuseum Den Haag; Willem Maris")
Ergens in het jaar 1905 zit een zekere Piet te schilderen. Hij is dan 32 jaar.
Piet Mondriaan - Koeien in de wei - Olieverf op doek
Als het niet de naam was, zou dit een niet opmerkelijk doek zijn. Koeien, realistisch geschilderd, een beetje modderig zo hier en daar. Het is allemaal wel lekker los geschilderd maar een heel bijzonder doek is het niet, los van de naam. Dat deze Piet later de Mondriaan wordt van de lijnen en vlakken was toen duidelijk niet te zien in het werk.
Maar deze blogpost gaat niet over Piet Mondriaan. Naast een grote tentoonstelling van Calder is er een grote tentoonstelling gericht aan het werk van Willem Maris (1844-1910).
Nooit van gehoord? Dat is niet zo vreemd, hij is er een van de Haagse School en dat is niet bepaald een stroming waar je nog veel over hoort.
Maris schilderde net als Mondriaan rond die tijd koeien en zo af en toe een stel eenden tussendoor. Het werk dat hij maakt is gemaakt in de zelfde periode als waar ook Anton Mauve en Corot zich in bevonden. De School van Barbizon was halverwege de 19e eeuw aan de slag gegaan in de buitenlucht en een twintigtal jaar later het impressionisme. Intussen ontstond er een Nederlandse versie van de School van Barbizon waartoe ook Maris behoorde.
Vanuit dit historische kader is het kijken naar zijn werk goed te doen, want inmiddels zou je het werk als ontzettende schilderskitsch kunnen bestempelen. Niets vreemds aan, wat is er nu boeiend aan een schilderij met twee koeien aan een plas water? Het is figuratief maar lekker losjes geschilderd.
Vanuit dat historische kader is het een stuk begrijpelijker, het leunt tegen het impressionisme aan. Heel precies gaat Maris om met licht en donker en kleuren. Uiteindelijk krijgen we een beeld dat exact laat zien wat we denken te zien, toch zijn het duidelijk vegen verf die door een enorm inzicht dat laten oproepen. Het zijn geen twee koeien aan een plas, het is geschilderd licht.
Helaas voor Maris kreeg het Franse Barbizon een grote navolging met de impressionisten en bleef het in Nederland stil. Maar Maris zijn werk mag er zeer zeker zijn. Het GemeenteMuseum haalt oude koeien uit de sloot, en in dit geval is dat helemaal geen slecht idee.
Willem Maris - Zomerweelde - Olieverf op doek
Willem Maris - Zomerhitte - Olieverf op doek
Willem Maris - Witte koe aan de waterkant - Olieverf op doek
Willem Maris - Vroege Morgen - Olieverf op paneel
Willem Maris - Vroeg in t voorjaar - Olieverf op doek
Willem Maris - Vroeg in t voorjaar - Olieverf op doek (detail)
Willem Maris - Studie voor een koe - Aquarel en krijt op papier
Willem Maris - Schets van koeien - Potlood op papier
Willem Maris - Koeienkop - Potlood op papier
Willem Maris - Boomstudie - Potlood op papier
Willem Maris - Boerin met vee bij een riviertje - Olieverf op doek
Willem Maris - Berkenbosch - Olieverf op doek
Willem Maris - Koeien in landschap - Olieverf op doek
Willem Maris - Koeien aan een plas - Olieverf op doek
Willem Maris - Koeien aan een plas - Olieverf op doek (detail)
Willem Maris - Jonge kalven aan een melkbak (Kalveren aan een poel) - Olieverf op doek
Willem Maris - Eenden aan de slootkant - Olieverf op doek
Willem Maris - Eenden aan de slootkant - Olieverf op doek (detail)
Willem Maris - Eenden - Olieverf op doek
Willem Maris - De Kalfjes - Olieverf op doek
Nog te zien tot en met 9 april in het GemeenteMuseum Den Haag.
1e reactie (ik heb de post nog helemal niet bekeken):
"..de Haagse School (…) niet bepaald een stroming waar je nog veel over hoort." Is that so? Ik ben natuurlijk al wat ouder, maar in mijn kunstopvoeding – thuis in de jaren '50-'60 (wij hadden een minor HS werk hangen), bij tekenles op school, en ook nog in de jaren'70, was de Haagse School toch na de Gouden Eeuw en Van Gogh een goede derde in de Nederlandse schilderscanon. Dat is dus vrij snel veranderd.
Bij mijn kunstgeschiedenis lessen is er alleen indirect aandacht aan besteed (om Anton Mauve kunnen ze natuurlijk niet zo snel heen ivm zijn latere invloed op oa van Gogh). Dus in mijn beleving is de Haagse School wat minder populair aan het worden. Maar misschien heb ik dat verkeerd gezien hoor, dat kan :).
Je kunt de Haagse School toch niet reduceren (zoals kennelijk bij jou op school) tot Anton Mauve?? Ik denk aan Jozef en Isaac Israels, aan HW Mesdag, aan Jacob, Mathijs, en natuurlijk Willem Maris, en ook aan JH Weissenbruch en GH Breitner. Dan heb je toch een, ook internationaal gezien, indrukwekkend hoofdstuk uit de kunstgeschiedenis te pakken.
Henkjan Van Vliet En toch is daar bij mijn kunstgeschiedenislessen geen aandacht aan besteed. Anton Mauve was de enige van die groep namen die je noemt. En het is niet alsof er in die 10 jaar dat ik kunstgeschiedenislessen gehad heb, er geen tijd voor zou zijn geweest :p. Een gebrek in mijn opvoeding zo blijkt want je bent verre van de enige die me verteld dat ik niet goed ingelicht ben.
En 'natuurlijk' ken ik Willem Maris: een grote naam!
Die koeien in Zomerhitte, dat zou Goya kunnen zijn, en ook Francis Alÿs schoot me te binnen. Het is van een geweldige intensiteit en concentratie! Zie ook de schilderijen waar Niek details van heeft opgenomen, en die aquarel Studie voor een Koe. Topkunst!
(NB: let ook op de lijsten; die zijn zo te zien allemaal origineel, en bij elkaar tonnen waard. Die van Zomerweelde, en Berkenbosch, zijn identiek aan de lijst die bij ons thuis om die 'minor HS' (een Sadée) zat, en nog steeds zit. Op een soort Kunst&Kitch-taxatie werd die lijst op ca € 5000 geschat..
Die lijsten vielen me ook op ja! Wilde je ook eigenlijk vragen wat je er van vind maar je bent me dus al voor ;). Vond het zelf ook noemenswaardig werk. Dus mocht je de tijd hebben Henkjan, op naar Den Haag :)!
Hoi Niek, Op de academie heb ik ook eigelijk niets hierover gehoord, maar als je meer van dit soort werk wil zien.. het Teylers museum in Haarlem kocht in die tijd alleen schilderijen aan van levende nederlandse schilders, dus ze hebben daar in de vaste opstelling bijna een zaal vol met werk uit deze periode, oa Mauve, Maris en vader en zoon Israëls. Ook allemaal in zulke lijsten.
Daar moet ik inderdaad binnenkort ook eens heen. Ik heb van oa Henkjan (hier) ook al op mn kop gekregen dat ik dacht dat de Haagse School een beetje vergane glorie zou zijn. Maar idd, op mijn academie maar ook mijn kunstgeschiedenis boeken, daarin hoor ik nauwelijks iets over de Haagse School. Toch maar eens wat verder in verdiepen binnenkort. En Teylers staat al een poosje op mijn lijstje, dus dat komt goed.