“Since Courbet, it’s been believed that painting is addressed to the retina. That was everyone’s error. The retinal shudder! Before, painting had other functions: it could be religious, philosophical, moral. If I had the chance to take an antiretinal attitude, it unfortunately hasn’t changed much; our whole century is completely retinal[…]”
Aldus Marcel Duchamp in een interview met Cabanne (aanrader) in 1966. Voor Duchamp was de schilderkunst zoals hij die zag vooral een ervaring voor het oog en niet voor iets dat verder reikte dan dat aanleiding om ‘anti-kunst’ te maken. Ironisch genoeg lijkt inmiddels bij voor kunstenaars het juist andersom te zijn. Generieke neo-conceptuele kunst bestaande uit readymades zonder enig retinale bevrediging hebben we inmiddels meer dan genoeg.
Het is niet onwaarschijnlijk dat Duchamp het werk van Bridget Riley (1931) kende en er hier zelfs op doelde. Riley was op dat moment hoofdzakelijk bekend als de retinale schilderkunstvorm bij uitstek; Op Art (de tentoonstelling ‘Responsive Eye’ in het MOMA vond plaats in ’65). Optische truckage dus. Riley zelf heeft nog altijd enorme weerstand voor dat label. Heel vreemd is dat niet, haar werk lijkt dan wel ver af te staan van enige inhoud, de titels doen anders vermoeden. Veel titels refereren aan landschappelijke elementen. Los van enige inhoud lijken haar werken juist een abstracte vertaling te zijn van landschappelijke ervaringen.
Al zou het werk niets meer dan enkel retinaal zijn, je pikt haar werk er altijd wel tussen uit. Veel abstracte schilderkunst mag dan generiek zijn, een Riley herken je met gemak tussen al die anderen. Met name haar meer recente werken waarbij kleur een heel belangrijke rol speelt valt op hoe harmonieus haar palet is. Ondanks de enorme helderheid is er altijd een balans, geen enkele kleur lijkt nadrukkelijk naar voren te komen. De kleuren bieden geen ruimtelijke informatie maar een vlakke ervaring die vervolgens een beleving geven die sterk doet denken als je door het bos loopt.
In het gemeentemuseum te Den Haag is nu een overzicht te zien met werken van haar.
Deze tentoonstelling is nog te bezoeken tot en met 23 oktober bij het Haags Gemeentemuseum.
Laat een reactie achter;