Gemak; DNA werk(t)

DNA is een postacademisch atelier vanuit de Vrije Academie, een soort van De Ateliers dus.  Ik kende DNA niet, maar op advies van een kunstenares aldaar ben ik gaan kijken bij de tentoonstelling in Gemak. Ik wist niet zo goed wat ik moest verwachten, het is geen eindexamenexpositie maar ook geen Open Ateliers zoals we die kennen van het Rijks.

Er worden diverse soorten werk getoond, verspreid over de ruimte. Opmerkelijk is de diversiteit: nagenoeg ieder medium komt aan bod, projecties, installatie-achtig werk, tekenen, fotografie en schilderen. Een gedeelde noemer lijkt een poëtische helderheid te zijn. Geen zwaarmoedig werk, met als enige uitzondering misschien de enorme beelden van piepschuim. Toch maar even goed werk voor werk bestuderen dan.

Te zien zijn:

Eline Beentjes, Daphne Blomsma, Paul Bruijninckx, Nicole Donkers, Laura van Eeden, Damian Kapojos, Marit Maes, Beatriz Hurtado Muñoz, Eric van der Kooij, Wouter Johan van Leeuwen, Obbe Tiddens, Amir Tirandaz.

Eline Beentjes presenteert een filminstallatie (de twee beelden horen bij elkaar) en een foto. Vooral het onderste filmbeeld vind ik prachtig, sensueel. Hoe zich dat precies verhoudt tot het andere beeld is mij volstrekt onduidelijk. Het enige dat ik me kan bedenken is dat zij het zelf in beide gevallen zou kunnen zijn. Wel kwam ik er op de weg naar het station achter dat de poort die je daar ziet om de hoek zit van de Vrije Academie. Maar waar het nu precies over gaat? Geen flauw idee. Het zijn twee rustige beelden die de tijd voorbij laten glijden op een menselijk tempo. De wereld staat niet stil, maar gaat rustig verder.

Eline Beentjes - zonder titel

Eline Beentjes - zonder titel

Bij Daphne Blomsma lijkt het me duidelijker waar het over gaat, wat is de ruimte die we als mensen innemen. En is die ruimte wel noodzakelijk.  Een vraagstelling die door lichaamstaalonderzoekers als zeer wezenlijk wordt gesteld. Onderzoek wees uit dat mensen in grote steden zoals Tokio gewend zijn minder ruimte nodig te hebben dan iemand uit een boerengehucht ergens in de middle of nowhere. Blomsma lijkt echter naast die vraagstelling ook interesse te hebben in de vraag hoe onze menselijke ruimte zich verhoudt tot architectuur.

Daphne Blomsma - zonder titel

Paul Bruijninckx heb ik over het hoofd gezien blijkbaar? Waar stond dit? Ik heb wel elders foto’s gezien namelijk. De volgende keer toch om een rondleiding vragen dus.

Nicole Donkers heb ik niet over het hoofd gezien, kon ook bijna niet. Op een enorm tapijt wordt iets groens geprojecteerd. Het tapijt toont een paraplu die op straat ligt. Verder toont ze twee kleinere filmwerken waarop architecturale contexten te zien zijn. Eerlijk gezegd heb ik geen flauw idee wat ik ermee moet. Het tapijt is dermate specifiek dat ik niet geloof dat het gaat om een flauwigheid, maar wat de betekenis ervan moet zijn, geen idee. Toen ik de tentoonstelling uitgelopen was bemerkte ik dat het eigenlijk een kwaliteit is, werk dat niet direct benoembaar is in een talig iets, maar enkel en alleen als beeld kan functioneren. Ditzelfde heb ik bij veel werk van Job Koelewijn. Sommige beelden zijn zo beeld dat taal er geen vat op kan hebben. Wel verwijst het natuurlijk naar zichzelf, maar daarbuiten wordt het heel lastig. Nicole, als je dit zelf leest, je mag het uit de doeken doen.

Nicole Donkers - Ephemera

Nicole Donkers - zonder titel

Laura van Eeden schrijft en overschrijft haar schrift tot de taal verdwijnt. Haar werk vraagt overduidelijk wat tekst is en wat beeld. Ook toont het de menselijkheid van schrift en dus ook taal. We schrijven niet allemaal steeds 100% hetzelfde, kleine onnauwkeurigheden maken een andere betekenis. Voor wie er van de lezers hier een typografische achtergrond heeft is dat bekend; een ander lettertype geeft een andere betekenis.

Laura van Eeden - Irregularities

Damian Kapojos is de enige die naar mijn idee vooral lekker bezig is met dingen maken zonder een conceptueel denken. Lekker rauwe beelden.

Damian Kapojos - 3 sculpturen in wording

Allereerst toen ik de tekeningen van Marit Maes zag, moest ik direct denken dat het “een Marlene Dumas rip-off” zou zijn. Maar, ondanks het feit dat beiden erg waterig werken is er toch ook een heel groot verschil; de leegte. Waar Dumas vaak het hele oppervlak bestrijkt zijn de tekeningen van Maes zonder uitzondering vooral erg leeg. In het midden een klein figuurtje. Ook haar presentatie is erg leeg, veel lucht tussen de beelden. Waar Dumas de dramatiek in het beeld zelf stopt, als een symbool, is bij Maes vooral de leegte dramatisch. Dat het daarbij ook nog eens veel fijngevoeligere tekeningenen zijn maakt het direct duidelijk dat de vergelijking met de veel wildere Dumas niet stand houdt. Alleen jammer dat het in een zwarte duistere ruimte niet te fotograferen is.

Marit Maes - 19 tekeningen

Marit Maes - 19 tekeningen

Marit Maes - 19 tekeningen

Beatriz Hurtado Muñoz maakte geheugenkaarten. Aldus de titel. Ook hier een focus op leegte. Er is ook een inleidende tekst die spreekt van leegte en herinneringen.

Beatriz Hurtado Munoz - Memory Map

Beatriz Hurtado Munoz - Memory Map

Eric van der Kooij is op zoek naar de ideale aardappel en hoe deze er uitziet.

Eric van der Kooij Potato, Potatho, Tomato, Tomatho

Eric van der Kooij Potato, Potatho, Tomato, Tomatho

En een schildersgrapje.

Eric van der Kooij - drieluik van een luie schilder

Wouter Johan van Leeuwen houdt zich ook bezig met taal, en dan in het eerste geval de preposities van woorden tegenover elkaar. Hier de mogelijkheden van Mystic versus Truth in diverse verhoudingen tot elkaar. Goede vraag want hoe verhoudt het ene iets zich nu tot het andere iets. Hier geeft hij een flinke stapel opties.

Wouter Johan van Leeuwen - Mystic Truth

Wouter Johan van Leeuwen - Mystic Truth (detail)

Een vlag met een Franse tekst die zoiets betekent als “breek niet iets”. Er lag nog een tekst bij die ik in de trein wilde lezen maar ben deze ergens halverwege verloren helaas.

Wouter Johan van Leeuwen - N'a Cassé rien

Het lijkt nu heel makkelijk om alle werken maar volgens een talig probleem te benaderen. De werken van Obbe Tiddens lijken niet over taal te gaan. Waarover ze dan wel gaan, daarvan heb ik zo snel ook geen idee. Het bovenste werk is vooral mooi geschilderd, wat overigens een supersterk schilderij oplevert, terwijl de werken eronder veel meer het beeld an sich lijken te bevragen.

Obbe Tiddens - klank

Obbe Tiddens - Patient & Zonder Titel

Ten slotte de laatste, schilder Amir Tirandaz. Deze lijkt voornamelijk vragen te stellen bij het wel of geen beeld zijn en het aanwezige van het beeld of niet. Met enkele verfstrepen wordt er een beeld gesuggereerd wat toch altijd weer snel herleidbaar is naar een schilderij. Het beeld verschijnt en verdwijnt steeds in de verf en weer terug.

Amir Tirandaz - zonder titel

Amir Tirandaz - zonder titel

Amir Tirandaz - zonder titel

Als er een onderlinge band is tussen al deze mensen lijkt het voornamelijk een vraag te zijn die gaat over taal en hoe zich dat verhoudt tot beeld. Of dit ook echt het geval is of slechts mijn projectie, weet ik niet. Daar mogen de kunstenaars zelf uitspraak over doen. In elk geval liep ik niet naar buiten in een jubelstemming dat het zeer goed werk was, maar wel met knagende vragen wat het wel was. Dat is misschien nog beter dan direct geruststellende kwaliteiten zien. Uiteindelijk een erg goede tentoonstelling die dus vooral voor de lange termijn erg goede vragen weet te stellen en suggesties doet. Ik ben benieuwd wat deze kunstenaars ons in de toekomst gaan brengen.