GEM; Robert Zandvliet – I owe you the truth in painting

Vandaag was ik om diverse redenen naar Den Haag gegaan. Eén ervan was in elk geval de werken van Robert Zandvliet (1970) in het GEM te gaan bekijken.

Zandvliet maakt het zichzelf niet makkelijk, hij refereert aan bekende grote meesters. Hij verwijst overduidelijk naar werken van Van Gogh, Picasso, Cézanne, Mondriaan, Rembrandt en nog een aantal anderen van dergelijk niveau. Niet alleen neemt hij de titels over, veelal zijn ook de beelden van compositie en kleur direct herkenbaar. In enkele gevallen is zelfs de vormentaal nog herkenbaar. Dit klinkt allemaal als simpel ripp-off werk. Zandvliet pakt een grote meester, klooit er wat aan en noemt het zijn eigen werk.

Maar, dat is absoluut niet gaande. Zandvliet heeft duidelijk goed gekeken naar het beeld. Hoe werkt een Picasso nu echt? Niet omdat het een Picasso is, maar hoe werkt dat beeld van een Picasso. Dat kan specifiek dat ene schilderij zijn geweest maar ook een combinatie van vele vanuit dat ene beeld. Zo lijkt Zandvliet ook gekeken te hebben naar de werken van al die anderen. Het is niet een aftreksel van, een kopie, maar een analyse.

Deze analyse is vanuit Zandvliet als schilder benaderd. Niet alleen is het een mooie verzameling verwijzingen, het zijn ook allemaal overduidelijk werken van Zandvliet. Of het nu tempera of gesso op linnen of op katoen is, allemaal hebben ze die typische kwaststreken van Zandvliet. Met uitzondering dan misschien van de Pollock.

De analyse van Zandvliet laat ook direct een breedte aan mogelijkheden zien binnen de schilderkunst, sterker nog, zelfs binnen zijn schildersdomien. Ook al verwijst zijn ‘Mondriaan’ duidelijk naar een Mondriaan, zo ook is het een werk wat overduidelijk door dezelfde geschilderd is als dat werk net iets verder, wat toch echt verwijst naar Van Gogh. Dat terwijl die twee schilders in vorm helemaal niet op elkaar lijken. Je zou Zandvliet dus enorm te kort schieten alleen maar te kijken of het lijkt op het werk van een bekende schilder.

Niet alleen de tentoonstelling zit goed in elkaar, ook zitten er puike werken tussen die op zichzelf ook sterk zijn. Zijn ‘Picasso’ trof ik reeds eerder aan in de Pont en verbaasde mij toen al vanwege de enorme kracht die het schilderij als beeld heeft.

Als schilderkunst gaat over schilderen, over kijken en over schilderen, dan heeft Zandvliet hier misschien wel het onderste uit de kan gehaald en toont hij hiermee zichzelf als een superkunstenaar.

Robert Zandvliet overzicht

Robert Zandvliet – Point de Vue de la Fenetre – Eitempera op linnen

Robert Zandvliet – L’Atelier de ‘La Californie’ a Cannes – Gesso op linnen

Robert Zandvliet – Korenveld met Kraaien – Eitempera op katoen

Robert Zandvliet – Maannacht – Eitempera op linnen

Robert Zandvliet – Rahmenbild – Gesso, eitempera en oilstick op linnen

Robert Zandvliet – Winter bij Jouswier – Eitempera op linnen

Robert Zandvliet – La Tasca Della Giacca – Eitempera op linnen

Robert Zandvliet – Red Studio – Gesso en eitempera op linnen

Robert Zandvliet – Red Studio – Gesso en eitempera op linnen (detail)

Robert Zandvliet – Pier en Oceaan (Zee en Sterrenlucht) – Eitempera en oilstick op linnen

Robert Zandvliet – Pier en Oceaan (Zee en Sterrenlucht) – Eitempera en oilstick op linnen (detail)

Robert Zandvliet – Schelp – Eitempera op linnen

Robert Zandvliet – Sky Above Clouds – Eitempera op linnen

Robert Zandvliet – Cinema – Gesso op linnen

Robert Zandvliet – Cinema – Gesso op linnen (detail)

Robert Zandvliet – Pyramides de Cranes – Eitempera op linnen

Robert Zandvliet – Lavender Mist – Eitempera op linnen

Robert Zandvliet – Veld – Eitempera op katoen

Robert Zandvliet – Veld – Eitempera op katoen (detail)

Het werk van Robert Zandvliet is nog tot en met 9 september te zien in GEM in Den Haag. En als je daar dan toch bent, kun je direct kijken naar wat andere meesters in het GemeenteMuseum waar nu het halve Mauritshuis hangt. Ook om te smullen.