Als schilderen over verf gaat, waar gaat fotografie dan over? Licht is geen goed antwoord want dat behoort ook tot het domein van het sculpturale. Het vastleggen van het beslissende moment wordt dan ook vaak genoemd maar daarmee vervalt het ook weer in een anekdote.
Ik heb steeds vaker het idee dat een foto weinig anders is dan een schilderij, het maken van een beeld wat precies zo moet zijn zoals het is. Als het gaat niet over verf maar om dat wat er overblijft als je bij een schilderij de verf weg denkt; het beeld en het kijken.
Bij Galerie Witteveen een selectie fotografen die goed kijken, en op het juiste moment vervolgens met de juiste instellingen dat beeld vast weten te leggen.
Deze tentoonstelling is nog tot en met 28 september te zien bij Galerie Witteveen te Amsterdam.
Sorry hoor, maar de de essentie van fotografie is licht, van ‘het sculpturale’ is dat materie. (Zo! Na nog maar 1 regel gelezen te hebben en nog geen foto gezien, dwing je me alweer in de commentaarpositie:-)
@Henkjan, je zou kunnen zeggen dat schilderen over verf gaat maar doet toch ook tekort aan een gedeelte van het domein van het werk? Waarom zou je anders nog figuratief schilderen? Natuurlijk heb je licht nodig om te fotograferen (zoals je verf nodig hebt om te schilderen), maar wat doet het verder? Dat is hetgeen ik me afvraag en in relatie tot deze foto’s krijg ik het idee dat het meer zit in het juiste beeld zoeken en vinden (en bij schilders over het juiste beeld maken).
Ik ben het wel met je eens. Maar als je mij vraagt schilderen in 1 woord te vangen, zeg ik ‘verf’, en niet doek of kwast. Bij fotografie is dat (ook in mijn opleidingen) ‘licht’, en niet camera of ontwikkelaar. Bij film is dat ‘beweging’, bij het sculpturale is dat, naast ‘materie’, misschien ook wel ‘ruimte’.
@Henkjan, Vooral gaan kijken, is toch bij jou om de hoek. Ik denk alleen steeds dat als het onderwerp enkel het medium op zichzelf is (als in licht of verf) dat je daarmee de beeldende kracht van het werk teniet doet. Het is voor mij dan ook meer een vraag wat fotografie verder meld dan licht. Misschien moet ik maar minder vaak hardop denken op het blog ;).
@Niek Je moet vooral doorgaan met hardop denken, op je blog; het zijn toch geen ‘artikelen’ die je schrijft? Wees blij dat je discussie uitlokt – tenzij je de reacties het beantwoorden niet waard vindt.
‘Verf’ en ‘licht’, om daar nog even op terug te komen, zijn de A’s van de schilderkunst en de fotografie. Zonder verf geen schilderijen, en zonder licht geen foto’s. Daarna komt de B en de C en de rest van het alfabet. Wat doe je met je verf, wat doe je met je licht. Als jij je afvraagt wat ‘fotografie verder meldt dan licht’, kijk je niet goed naar foto’s. Want een foto is nooit een schilderij of andersom, hoezeer sommige fotografen en schilders ook hun best doen om de ander te zijn.
En over fotografie als alfabet, voorbij de A van Licht: kom eens mijn collectie fotoboeken bekijken: van Avendon, Richard tot Zizola, Francesco;)
@Henkjan, Dan moet ik toch eens bij jou het alfabet komen bestuderen :).
Dit was inderdaad zeer zeker geen artikel maar meer een openlijke overpijnzing. Wat is de beeldende werking meer dan haar technische formele beeld? (vandaar dat het antwoord ook niet licht kon zijn omdat dat intrinsiek verbonden is met de aard van het medium)
Wel ben ik het met je eens dat foto’s steeds meer schilderijen worden. De beweging om de fotografie uit de fotografie te tillen, naar de hogere, autonome kunst, is natuurlijk zo oud als de fotografie zelf. Maar hoe groter de digitale mogelijkheden en hoe perfecter de techniek, deste groter, opnieuw, de neiging van veel kunstfotografen te benadrukken dat ze toch vooral kunstenaar zijn. De computer is belangrijker dan de camera.
Noor Damen wil het minst weten dat ze fotograaf is, Wout Berger doet soms alsof hij een impressionistisch schilder is (maar ik ken ook z’n erg fotografische Zuiderzeegezichten), en Henze Boekhout koestert het moment, de anekdote: hij is het meest fotograaf gebleven.
Ik ga kijken, dank!
Als schilderen over verf gaat (dat wil zeggen dat als je die gedachte verdedigbaar vindt) dan is de opmerking dat fotografie over licht gaat best verdedigbaar, meer dan dat het sculpturale over licht gaat. Vorm en materie lijken daarvoor betere kandidaten.
Je zou bij fotografie ook kunnen zeggen dat chemie een factor is.
Overigens gaat schilderen niet over verf; schilderen gaat over waar de schilder in het werk bepaalt waar het schilderen in zijn/haar geval over gaat 😉
@Eelco, Ik doel ook niet dat een schilderij strikt over verf gaat. Dat zou immers voor mijzelf ook verdomde lastig worden.
Maar ik vroeg me wel af, wat is fotografie los gezien van het procede? Wat doet dat uiteindelijk als beeld. Zoals ik verder ook al duid richting Henkjan is dit meer een vraagstelling en een balletje voor mijzelf dan een serieuze poging het te duiden. Het had ook een aantekening in mijn dummy kunnen zijn (al is dit mijn dummy).
Essentie van de [fotografie] ?
[Fotografie] is niets meer en minder dan een wetenschappelijke manier van Notatie. Zij noteert de joligheid en vrolijkheid die per ongeluk of moedwillig zich aan de voorkant van een [fotografisch] apparataat bevindt. Wijsneuzen noemen dat dan de Werkelijkheid. Zij vergeten daarbij dat de struktuur en aard van de [fotografie] totaal niets van doen heeft met de struktuur en aard van die werkelijkheid. Er is zelfs geen overlappende structuur. [Fotografie] is een wetenschappelijk project. Zij is daarom dus gebaseerd op teksten. De [foto] kan daardoor nooit een Beeld zijn. Zij is gewoon gesublimeerde tekst. Al het gepraat over de geproduceerde [fotografische] Beelden is dus per definitie geleuter. En hebben niets van doen met de essentie van [fotografie]. Momenteel is de techniek van [fotografisch] noteren zo ongelooflijk high-tec dat met kan spreken van hallucinerende teksten. Die men onterecht beschouwd als “Beelden”.
@Kees, Dankjewel voor je uitgebreidde antwoord en het is overduidelijk dat je meer in deze materie zit dan ikzelf.
Toch heb ik een paar punten die me onduidelijk is. Waarom is een beeld (in jouw optiek) gekoppeld aan werkelijkheid? Een beeld is toch een losse entiteit waarvan wij cultuureel geconditioneerd zijn om toegang te krijgen tot die entiteit? Wat is dan uberhaupt een beeld wel?
Taal is op zichzelf problematisch (zie ‘Over waarheid in buitenmorele zin’ van Nietsche) dus spreken over kunst is ook lastig. Maar enige poging tot duiding verscherpt het denken over kunst. Zonder denken of duiding zou er ook geen relevantie zijn voor beelden in culturele conditionering en dat principe lijkt me zeer verdedigbaar.
Niek, bedankt voor reactie. Het is nu laat. Dus duid mij geen euvel als ik het even kort houd.
De [foto] beweert iets te tonen. Maar het enigste wat zij toont is een bewering. Die meestal orthografisch en syntactisch van aard is. Oftewel taalkundig. Bij een [foto] ervaren wij de bewering alszijnde een beeld. En dat kan per definitie niet.
Een “echt” beeld heeft altijd een relatie met de werkelijkheid. Bij de [foto] denken wij een beeld te zien welk getoond wordt. Dit is een illusie. We ervaren uitsluitend een bewering, waarvan we denken dat we die zien. wederom een illusie. Maar beweringen kan je niet zien, alleen maar denken. Bij een foto denken wij wat we zien. Maar zien niet wat we denken. We zijn ons totaal niet meer bewust van de “Bril” (De waarneming) waardoor we heen kijken. Daarom is reguliere [fotografie] de dood in de pot.
Dabber rond op mijn site voor meer onduidelijke antwoorden. Als je fotografie begrijpt dan weet je dat het momenteel allemaal trieste onzin is.
Schiet mij toch nog iets te binnen
De basis-principes van het lineaire perspectief, waarop [fotografie] volledig is op gebaseerd, zijn de laatste 600 jaar totaal niet veranderd. De theorie is ook gebaseerd op verdwijnpunten op de horizon. Sinds globalisering niet meer bestaat (Dat is voltooid, alles is nu globaal) bestaat er ook geen horizon meer, met haar verdwijnpunten. Dit houdt in dat de reguliere [Fotografie] totaal niet meer in staat is om het huidige wereldbeeld te verbeelden. Alle [fotografiesche] non-beelden die nu nog geproduceerd worden zijn in principe edel-kitsch, fantastische hallucinaties en smakeloze kunstnijverheid. Allemaal heel heel mooi. Fijn voor tegen de muur bij deze, gene en andere onverlaten. Uitspraken van en over deze [fotografische] non-beelden is per definitie taal-misbruik. Dit omdat het gewoon zinloze uitspraken zijn.
En buiten het kunstig [foto]-gefröbel, Leven wij in een permanente trieste motregen van mediale foto-kiekjes. die getuigen van een smakeloze doodgeboren werkelijkheid.
En toch: anno 2013 is iedere [fotograaf] nog steeds een uiterst voldane, tevreden, gelukkige en waanzinnig “creatieve” kopieër-machine. Noteer-machien.
En het is werkelijk macaber: De huidige reguliere obligate (inclusief de zogenaamde “kunst”[fotografie] maakt nog steeds iedereen nieuwsgierig, en deze nieuwsgierigheid is de grote concurrent van de angst voor zelfbewustzijn. En de nieuwsgierigheid zal in stand gehouden moeten worden omdat [fotograferen] tegenwoordig geen (creatieve?) daad meer is maar een ritueel.
Nee, de [fotografie] is allang niet meer in staat om het huidige wereld beeld te vertalen……. In wat dan ook.
Nog erger is het geleuter over verf of licht, lost painters en luie schilders. Want dat getuigt van sadistisch cynisme. Dat slaat werkelijk helemaal nergens op. Onzin ten top.
@Kees, In deze reactie spreek je volgens mij jezelf tegen op je eerste reactie dat beeld en werkelijkheid los van elkaar staan, je spreekt hier over een ambitie over het representeren van het globale in fotografie omdat de wereldvisie zo is? (dit doe je overigens ook weer in deze reactie opnieuw ontkrachten en bekrachtigen)
Wat bedoel je met sadistisch cynisme, zou het niet simpelweg een optimisme kunnen zijn in duiding? Echt cynischme is het afwijzen, en dat is pas makkelijk. Als alles onzin is, waar doe je het dan nog voor? Ik weet ook niet de antwoorden (meer niet dan wel) maar wie niet zoekt zal nooit vinden.
Niek, Dank voor je reactie. Welke ik begrijp.
Het kan niet zo zijn, dat je na het lezen van mijn tekst, het binnen een paar minuten zou kunnen begrijpen waar ik het precies over heb. De brede betekenis daarvan. Het moet eerst door jezelf doordacht en gedacht worden. Bestudeer en studeer er een paar maanden op. voordat je een vraag stel die jezelf begrijpt.
Deze woorden van mij zouden misschien enigszins “arrogant” over kunnen komen. Dat spijt mij dan, maar dat is zeer beslist niet de bedoeling. Het is welgemeend. Want vanwege de afgrijselijke vanzelfsprekendheid van de [foto] zitten we opgescheept met een tamelijk complex probleem.
De [foto] beweert iets te tonen. Ze toont geen beeld, nee zij toont een bewering. En dat is totaal iets anders.
Bestudeer mijn site, daar kan je misschien, meer onzinnige antwoorden van mij vinden. Hoogachtend. en met een vriendelijke groet
Kees de Graaff