Bij schilderijen denk je al snel aan de traditionele werken op canvas waarbij de illusie van een picturale ruimte wordt opgewekt. Het schilderij als een alternatief op een raam. Onze blik convergeert, we kijken in het schilderij en de omgeving waarin het schilderij hangt kunnen we even laten voor wat het is. Daarom is een schilderij altijd herkenbaar als een autonoom object, we kennen het enkel als een object om naar te kijken, beter gezegd, doorheen zoals door een venster.
Er zijn schilders die dit proberen te ontkennen door het doek te bewerken, niet de picturale ruimte maar het schilderkunstige effect staat bovenaan. In plaats van de vensterwerking worden we gewezen op de kwaliteiten van het glas. Hoe transparant is de verf, of juist niet, hoe dikke klodders, de kleuren. Afijn, schilderijen die nu algemeen bekend raken onder termen als zombie-formalisme en surface-painting hebben die werking. Nu kijken we in plaats van door het raam op het raam, maar nog steeds zien we het ding als autonoom in de ruimte. De ruimte en omgeving spelen nog steeds nauwelijks een rol, de werking is nog altijd convergerend.
Als er één nadeel is aan de schilderkunst is het wel die hardnekkige convergerende werking. Een divergerende werking, dus vanuit het schilderij naar zijn omgeving, komt nauwelijks voor. De context waarin het werk getoond wordt heeft zelden een directe werking op het beeld zelf zoals dat bij beeldhouwkunst veel vanzelfsprekender is.
Dus, hoe betrek je die context actief in het beeld? Ik denk dat Elvire Bonduelle (1981) hier met haar schilderijen die doen denken aan gordijnen (die voor het venster hangen) een manier voor heeft gevonden. Ze ontkent de beperkingen van het schilderij niet, ze gebruikt ze door de toeschouwer even op het verkeerde been te zetten. Wie door de tentoonstelling lopend even niet oplet, zal het niet zien dat de schilderijen af en toe een kwart slag worden omgedraaid door de galeriehouder. Juist, de context in al zijn facetten speelt ineens een enorme rol. De werken blijven op zichzelf convergerend, maar door die handeling speelt de ruimte letterlijk ineens mee.
Zo lijkt dit fotoverslag misschien niet zo heel spannend en lijkt het op schilderkunst die we zo onderhand wel kennen, de performance er om heen maakt het een interessante ervaring.
Deze tentoonstelling is nog tot en met 16 januari te zien bij Galerie van Gelder te Amsterdam.
Laat een reactie achter;