Galerie Maurits van de Laar; Diederik Gerlach – Die Landschaft ist das Wichtigste

De overwinnaar schrijft geschiedenis, of eigenlijk, degene die de meest machtige positie heeft manipuleert geschiedenis zo dat deze overkomt in het voordeel van degene die die positie heeft. Dan vervolgens is het de vraag wat de kunstgeschiedenisboeken schrijvers het belangrijkste vinden en hoe zij dingen weergeven.

Het is direct duidelijk dat Diederik Gerlach (1956) verder gaat dan een strikte romantische nostalgie. Direct moet ik eerlijk bekennen te weinig kennis en inzicht te hebben in de DDR tijd (ik was 3 jaar toen de muur viel). Maar het is wel duidelijk dat zijn werk vaak refereert aan de periode net voor de Tweede Wereldoorlog tot de val van de muur. De Duitse Romantiek druipt er daarnaast ook vaak vanaf. Ik moet denken aan Casper David Friedrich, niet omdat de werken veel op elkaar lijken, maar omdat beide kunstenaars in zekere zin terugkijken naar het verleden en dat combineren met een helder uitgesproken politiek engagement. Dat is ook de rede dat Casper David Friedrich een poosje uit de kunstgeschiedenis verdween, zijn politieke ideologie strookte niet met die van het regime van die tijd.

Gerlach toont ook een geschiedenis, als zijnde een mogelijke geschiedenis. Door de kleurzweem in zijn kleurenpalet worden de beelden niet actueel maar blijven ze als beelden uit het verleden. Dat is een wezenlijk verschil met veel andere kunstenaars die ook beelden uit het verleden gebruiken maar ze dus terug in het nu plaatsen.

Maar ik zou het werk van Gerlach zeer tekort doen het enkel vanuit haar geschiedkundige aspect te benaderen. Een ander belangrijk punt is de wijze waarop hij de illusionistische ruimte van de schilderijen steeds opbouwt en doorbreekt. Op het moment dat er op een werk bijvoorbeeld een landschap te zien is, zorgt hij er ook voor dat landschap als schilderkunstige illusie te doorbreken en plat te maken.

Alles bij elkaar een opmerkelijk schilder die hier een heel mooi overzicht van zijn kunde laat zien. Een aanrader om eens iets te zien wat wars is van mode en actualiteit maar misschien juist daardoor nog veel meer weet te zeggen over wie we als mens nu zijn…

Diederik Gerlach overzicht

Diederik Gerlach – Kino (V tm I) – 38x47cm Olieverf op paneel

Diederik Gerlach – Kino I – 38x47cm Olieverf op paneel

Diederik Gerlach – Kino IV – 38x47cm Olieverf op paneel

Diederik Gerlach – Kino V – 38x47cm Olieverf op paneel

Diederik Gerlach – Kino V – 38x47cm Olieverf op paneel (detail)

Diederik Gerlach – Ost (I tm V) – 33x44cm Olieverf op paneel

Diederik Gerlach – Ost I – 33x44cm Olieverf op paneel

Diederik Gerlach – Ost IV – 33x44cm Olieverf op paneel

Diederik Gerlach – Ost V – 33x44cm Olieverf op paneel

Diederik Gerlach – Irrwege IId – 22x20cm Olieverf op paneel

Diederik Gerlach – Bad Vilbel – 69x91cm Gouache en OostIndische inkt op papier

Diederik Gerlach – Bad Vilbel – 69x91cm Gouache en OostIndische inkt op papier (detail)

Diederik Gerlach – Rhein Leporello – 9 maal 17x23cm Gouache op papier

Diederik Gerlach – Rhein Leporello – 9 maal 17x23cm Gouache op papier (detail)

Diederik Gerlach – Zij Spraken niet & Een plaatselijke bui – 60x47cm Collage en gouache op papier

Diederik Gerlach – Piz Berlin – 20 maal 29x19cm Collage

Diederik Gerlach – Piz Berlin – 20 maal 29x19cm Collage (detail)

Diederik Gerlach – Wandeling, Oud – 47x51cm Olieverf op paneel

Diederik Gerlach – Wandeling, Limburg – 47x51cm Olieverf op paneel

Diederik Gerlach – Wandeling, Kropholler – 47x51cm Olieverf op paneel

Diederik Gerlach – Wandeling, Brandes – 47x51cm Olieverf op paneel

De tentoonstelling met het werk van Diederik Gerlach is nog te zien tot en met 22 december bij Maurits van de Laar te Den Haag. Een aanrader.