Een fotogram is een fototechniek waarbij eigenlijk geen foto gemaakt wordt zoals dat normaal gedaan wordt. Er komt namelijk geen lens aan te pas. De afdruk wordt direct gemaakt op de film waardoor er een silhouette op de afdruk te zien is. De eerste foto’s waren dan ook via deze techniek gemaakt met als resultaat veel bladeren en andere onderwerpen ontleent uit de natuur die zich er voor leende. In feite legt het fotogram niets anders vast dan de schaduw van het object. Een van de meest baanbrekende (en tevens eerste) fotoboeken met veel van deze fotogrammen heette niet voor niets “Pencil of Nature”.
Hoe Lisa Oppenheim (1975) precies deze platen hout op die wijze heeft vastgelegd is mij een raadsel. Het past namelijk niet direct binnen de fotogram techniek. Toch hebben deze werken wel, net zoals die eerste fotogrammen, een link met de natuur. Het willen vastleggen van hoe de omgeving er precies uit ziet.
Bij bepaalde vormen van houtimitatie wordt de houtnerf geschilderd met de hand in plaats van met truckage. Een ogenschijnlijk eenvoudige opgave maar in feite enorm complex. Studenten wordt geadviseerd eerst in houtskool te oefenen. Deze prints van Oppenheim lijken op die oefeningen en je ziet dan ook direct hoe verschillend maar toch ook gelijksoortig deze beelden zijn. Allemaal van hout, allemaal verschillend.
Als bonus, de lijsten zijn gemaakt van hetzelfde hout als dat er op de fotogrammen te zien is.
Deze tentoonstelling is nog tot en met 9 januari te bezoeken bij Juliette Jongma te Amsterdam
Ik dacht eigenlijk dat fotogrammen definitief tot het verleden van de kunst behoorden, zeker met de digitalisering van de fotografie. Die gedachte is dus gelogenstraft. Zeg nooit nooit zullen we maar zeggen. Het is in ieder geval heel boeiend werk. Deze week nog maar de galerie bezoeken. Ondanks je goede foto’s wil ik het toch echt zien.
@Paul, Schilderkunst is nog ouder dan fotogrammen en dat wordt ook nog steeds gedaan ;). Iets wat er al eeuwen is, zal waarschijnlijk ook nog eeuwen blijven…
Veel plezier bij de galerie.