Fons Welters; David Jablonowsk – PRE-SALE /virgin/waste/renewable

Een persoonlijke ergenis is dat kunstenaars, vaak nadat er enig succes is, hun werk blijven herhalen. Ze hebben een vondst die ze tot het uiterste uitmelken. Dat zal vaak financiele redenen hebben, maar ook de druk van het hele werkveld zal daar in een rol spelen, iedereen wil zien wat ze eigenlijk verwachten. Het maakt van kunstenaars een aapje dat steeds maar weer hetzelfde truckje herhaalt. Graag in hapklare en bovenal herkenbare brokken. Hoewel begrijpelijk, leidt het vaak niet tot interessante tentoonstellingen en werken. Als je er een paar gezien hebt is het spannende er van af. Niet dat verkeerd is om in je werk rekening te houden met de potentiele aankoper, maar om één vondst een oeuvre lang te herhalen is het andere uiterste. Het liefste wordt je iedere tentoonstelling verrast. Net weer op het verkeerde been gezet en een andere dimensie ontdekt in een oeuvre waarvan je de volle breedte al wel dacht te hebben gezien.

Zo ook deze tentoonstelling van David Jablonowski (1982), een kunstenaar wiens werk inmiddels een ruim decennium prominente zichtbaarheid geniet. Je zou kunnen denken het onderhand allemaal al wel gezien te hebben, toch blijft hij zich ontwikkelen. Bij deze presentatie zijn de carbon fiber draperingen weg, de uitgefreesde aluminium platen en blokken piepschuim en hypermoderne interfaces zijn verdwenen, de historische artefacten zijn afwezig, en de directe referenties met wereldeconomie zijn eveneens niet te vinden. Nu zijn het op sokkels geplaatste zandstenen (van de geboortegrond van de kunstenaar) en 3D prints (van pigmenten en gerecyled plastiek) met hier en daar accenten in messing en aluminium als dragers. De keuze voor deze materialen maakt dit de minst cerebrale en meest menselijke werk van Jablonowski tot dusver. Niet is het de presentatie van betekenisvolle materialen meer die het werk maakt, maar ook de formele kwaliteiten van die objecten zelf. Denk allereerst aan de zandstenen die niet zoals de gepolijste stukken marmer die Jablonowski eerder gebruikte, juist zo grillig ogen. Tel daarbij op ze ook nog eens een directe relatie tot elkaar aangaan met de 3D prints. Die zijn duidelijk gemaakt in relatie tot de gekozen zandstenen. Het is niet meer alleen een gekozen materiaal door de kunstenaar, maar een gemaakt object. Hoewel nog altijd mechanisch gemaakt is het ergens de hand van de maker zelf die zichtbaar wordt. De combinatie van de zandsteen en de gemaakte 3D prints maakt de sculpturen minder cerebraal dan eerder werk, misschien wel menselijk te noemen.

Daar tegenover is het ook het meest uiterste dat het werk van Jablonowski kan zijn. Het samenbrengen van twee met betekenisgeladen materialen. In dit geval het economische en innovatieve aspect van de gerecyclede 3D prints tegenover de zandstenen van zijn geboortegrond. Het maakt de sculpturen tot strikt formele beelden, die je dan ook op de klassieke formele kaders zou kunnen toetsen. Hoe verhouden de objecten zich tot elkaar? De proporties? De kleuren? etc etc. Het roept daarmee ook de vraag op wat een volgende stap in het oeuvre kan zijn.

Hoewel nog altijd onmiskenbaar het werk van Jablonowski is het interessant om zijn werk door de jaren te kunnen volgen. Ik was in elk geval dan toch weer verrast.