Erlend Steiner Lovisa – The making of the painting ‘Karlijn’

[Op facebook kwam ik een poosje geleden Erlend Steiner Lovisa tegen, die heel publiekelijk liet zien hoe hij tot een schilderij komt; stapje voor stapje. Dat is natuurlijk ontzettend tof om te zien hoe een schilder tot zijn werk komt, laagje voor laagje. Natuurlijk zijn er diverse manieren voor en is dit er 1 van vele. Toch heb ik Erlend gevraagd uit te leggen hoe hij tot dat beeld komt en langs welke route.

Ik wil hem dan ook enorm bedanken mij en jou zo een blik te geven op hoe de meester aan het werk gaat, erg bijzonder.]

Karlijn – 110cm x 150cm Olieverf op linnen

Techniek vooraf

Voordat ik ga schilderen heb ik veel voorwerk gedaan zoals locaties en modellen zoeken. Ik spreek met een model af. Ik fotografeer graag als het mooi weer is. De zon zorgt voor diepe contrasten, de zomer avondzon vind ik het mooist.

Ik laat het model haar zelf zijn. Ze draagt haar eigen kleren. Het fotograferen van een model heeft iets intiems. Ik geef aan hoe ze moet staan, liggen of zitten. Ik heb het model als het ware in mijn macht. De fotosessie op een locatie duurt ongeveer anderhalf uur. Van elke serie foto’s die ik maak is er meestal maar één goed voor een schilderij. Ik kies nauwkeurig een foto uit en bepaal daarna het juiste formaat door deze te projecteren op een muur.

Ik span het linnen zelf op een raam. De juiste foto laat ik vergroten op een A4 formaat. Deze foto dient als inspiratie bij het tot stand komen van het schilderij, vooral bij de eerste verflaag. Bij de tweede verflaag laat ik de foto los.

Techniek olieverf

De olieverf die ik gebruik is van het merk “Norma”. De penselen die ik gebruik zijn: Nr. 2, 14, en 16 van het merk “Da Vinci Cosmotop spin”. Penseel Nr. 2 is rond en gebruik ik voor de voorgrond. Penseel Nr. 14 is een kattentong en gebruik ik voor de achtergrond. Penseel Nr. 16 is rond en gebruik ik voor verlopen in de olieverf.

Ik schilder een schilderij af in twee lagen. Voor de eerste laag gebruik ik sneldrogend medium. Ik verdun de olieverf tot een soort melk dikte. Deze laag schilder ik in de buitenlucht vanwege de mediumdamp. Na de eerste laag geschilderd te hebben laat ik het drie weken drogen.

De tweede laag schilder ik nat in nat af. Voor elke laag gebruik ik nieuwe pencelen. Ik gebruik voor elke gemengde kleur een ander penseel. Er liggen dan ongeveer zeven penselen op mijn mengtafel. Op deze manier hou ik mijn gemengde kleuren zuiver. Mijn pencelen maak ik met terpentine schoon en niet met water en zeker niet met zeep! Want dat zorgt later voor problemen in de vernislaag.

Het hele proces van het schilderij maken duurt ongeveer een maand, de droogtijd niet meegerekend. Als ik acryl schilderijen maak of etsen inkleur is dat een ander proces.

Ik ben met Karlijn naar een strand in Zeeland gegaan om daar te gaan fotograferen. Karlijn heeft meestal blauwe kleren aan en daarom heb ik deze locatie gekozen. Het was een mooie dag en we hebben veel foto’s genomen in allerlei houdingen.

Stap 1 (De potlood lijnen opzetten.)

Nadat ik de juiste foto heb uitgezocht en afgedrukt bepaal ik het formaat van het schilderij. Dan projecteer ik de foto op het doek. Ik gebruik een waterpas om het doek recht te zetten op de ezel en ook voor de projector, zodat ik geen vertekend beeld krijg.

Aan de hand van het geprojecteerde beeld zet ik lijnen op het doek. Met het opzetten van een schilderij met potlood ben ik ongeveer twee uur bezig. Mijn potlood houd ik scherp zodat de lijnen dun blijven. Het model moet precies op de juiste plek op het schilderij komen te staan, vaak is dat in het midden. Ik ben continu aan het meten voor de juiste compositie zodat de compositie goed klopt. Doordat de persoon centraal op het doek staat kun je er niet omheen.

Erlend Steiner Lovisa - stap 1

Stap 2 tot stap 11 (De onderlaag schilderen.)

De onderlaag is heel belangrijk en bepaalt hoe het uiteindelijke schilderij gaat worden. Als ik de onderlaag schilder vereenvoudig ik de vormen en raak ik gewend aan die vormen. Ik gebruik hier de foto vooral om het donker en licht te bepalen. Kleuren mengen is nog niet aan de orde. Elk deel van het lichaam is een “part” en krijgt mijn volledige aandacht.

Erlend Steiner Lovisa - stap 2

Erlend Steiner Lovisa - stap 3

Erlend Steiner Lovisa - stap 4

Erlend Steiner Lovisa - stap 5

Erlend Steiner Lovisa - stap 6

Erlend Steiner Lovisa - stap 7

Erlend Steiner Lovisa - stap 8

Erlend Steiner Lovisa - stap 9

Erlend Steiner Lovisa - stap 10

Erlend Steiner Lovisa - stap 11

Stap 12 tot stap 16 (De tweede laag nat in nat afschilderen.)

In deze delen of “parts” schilder ik de persoon af. Ik begin met het mengen van de kleuren en ga pas een part schilderen als het mengen af is, bijvoorbeeld het haar, een blouse of een deel van de huid.

Voor elk deel meng ik opnieuw de juiste kleuren. Hiervoor gebruik ik zeven fabriekskleuren. Het kleuren mengen voor een part duurt ongeveer een één uur. Verf die overblijft bewaar ik aan de zijkant van mijn mengtafel. Die heb ik later nog nodig.

Ik probeer zo min mogelijk kleuren te mengen. Voor elk part tussen de drie en zeven kleuren. Ik schilder eerst de donkere delen zodat de kleuren niet vies worden. Elke part las ik aan elkaar met de overgebleven olieverf op mijn mengtafel. Zo ontstaan er zachte overgangen en wordt het realistischer. Een part afschilderen duurt ongeveer een dag.

Erlend Steiner Lovisa - stap 12

Erlend Steiner Lovisa - stap 13

Erlend Steiner Lovisa - stap 14

Erlend Steiner Lovisa - stap 15

Erlend Steiner Lovisa - stap 16

Stap 17 tot stap 19 (De achtergrond schilderen.)

De achtergrond schilder ik als laatste. Meestal zijn dit grote vlakken die ik strak wil laten overkomen in contrast met de voorgrond. Er is op het schilderij “Karlijn” geen horizon maar wel wat verloop te zien. Ik schilder bij de achtergrond de penseelstreken in dezelfde richting zodat er geen onrustige weerkaatsing te zien is op het schilderij. De lichtval laat op deze manier geen schaduwen zien. Zo ontstaat er een rustig beeld. Als de achtergrond klaar en droog is schilder ik de haren over de achtergrond heen.

Ik zorg ervoor dat de toeschouwer kijkt naar Karlijn. Karlijn staat er wel op maar haar gezicht is verborgen. Ik dwing de toeschouwer zelf een verhaal te maken. Wat doet zij daar, in die houding, op die plek? De vrouw is ongrijpbaar, ze is onbereikbaar, ze zit verstopt. Dat wekt het verlangen op haar te leren kennen.

Erlend Steiner Lovisa - stap 17

Erlend Steiner Lovisa - stap 18

Erlend Steiner Lovisa - stap 19

Meer werk van Erlend Steiner Lovisa is te zien op www.steinerlovisa.nl