Drents Museum; Thijs Jansen

“Dit is het Nederland dat iedereen kent en verafschuwt.” Zo typeerde Domeniek Ruyters het werk van Thijs Jansen (1986). Dit is het Nederland van de grauwe achterbuurten, Henk en Ingrid. Nihilistisch, regionaal en vooral hopeloos, het sociale afvoerputje van de maatschappij.

Het werk van Jansen is serieus schilderwerk. Het is niet alleen de afbeelding maar ook de wijze waarop hij deze formeel aanpakt. Hij speelt met verf en materie. Bakstenen krijgen een structuur, een gele deur is met een paletmes opgebracht, t-shirts zijn mat en ga zo maar door. Daarbij doet hij moeiteloos ook klein priegelschilderen en zo nu en dan zelfs tekst (wat verreweg het meest complexe is om overtuigend helder te schilderen).

Maar naast dat schilderen is er dus het onderwerp. Typisch Nederlandse scènes uit de verkeerde kant van het treinstation (meestal Noord). Het werk van Jansen is venijnig en scherp, maar niet zuur. Eerder zit er een vorm van humor in, niet als leedvermaak maar vanwege het typische. Het anekdotische wat zo herkenbaar is, dat je het niet kunt laten om even te glimlachen. Bijna zoals we nu ook naar een zeventiende eeuws kroegschilderijtje kijken waarin een stel zotten zich bezuipen op een boerenfeest. Je herkend dingen van om je heen, op feestjes waar je liever niet bij was. (Of misschien ook wel.)

Ik weet niet of Jansen zijn werken moralistisch beschouwd zoals die schilders uit de zeventiende eeuw. Ze werken stiekem wel zo, door de scènes te herkennen in zijn verafschuwheid (bij gebrek aan een beter woord), wijs je ze ook af. Daarmee ontstaat er toch een moralistische waarde van dat beeld. Ik vermoed dat Jansen stiekem foto’s maakt in de plaatselijke achterstandswijk en die gebruikt ter inspiratie. Maar door deze te schilderen er ook een uitdaging van maakt om het beeld te optimaliseren.

Het werk van Thijs Jansen is als beeld sterk, maar de kracht zit in de combinatie van het schilderen en het beeld samen. Foto’s ervan vertellen maar de helft van het verhaal.