In Londen had ik natuurlijk ook enkele afspraken staan. Zo had ik via een bekende een afspraak met Samir Ceric. Toch was deze ontmoeting niet om mijn eigen werk in Londen te krijgen, maar om inzicht te krijgen in wat hij doet als galeriehouder. Hij is namelijk geen galeriehouder.
De start van het kunstenaarschap is doorgaans vrij overzichtelijk, je gaat naar de academie, studeert af en wordt daar wel of niet opgepikt. Als je wordt opgepikt heb je geluk, als je niet wordt opgepikt wat minder geluk en zul je jezelf naar binnen moeten werken. Maar vanaf dat moment is eigenlijk alles onduidelijk. Hoe bouw je een strategie op, waar zeg je ‘ja’, waar zeg je ‘nee’? Het belangrijkste probleem is misschien wel hoe je om gaat met financiële verplichtingen en rechten. Vaak zijn die volstrekt onbekend.
Die commerciële belangen zijn de afgelopen decennia enorm geworden. Sommige kunstenaars zijn brands geworden van hun naam, denk aan Hirst, Scholte en Koons. Niet alleen gaat hun werk vaak astronomische bedragen rond, ook zijn ze overal aanwezig. Ze maken niet alleen hun werk, ze maken stropdassen, t-shirts en zelfs gummetjes van de schedel van Hirst zijn bronnen van inkomst.
Op mijn academie wordt er minimaal aandacht aan besteed. Dingen als prijs berekenen voor een schilderij en hoe je dat verdeeld met een galerie werd in het laatste jaar in een halve dag behandeld. Over copyright, omgang met media, omgang met galeriehouders of simpelweg een strategie van je kunstenaarschap als ondernemer kwamen niet of nauwelijks aan bod. Dat is gek in een tijd dat de politiek juist hamert op dat ‘cultureel ondernemerschap’.
In Londen is Samir Ceric een soort galerie/opleiding begonnen waarin 50 kunstenaar in een jaar tijd een studie voor hun kiezen krijgen in van alles, behalve het werk zelf. Ze krijgen daar juist wel lessen in copyright, in omgang met professionals uit de commerciële kant. Zo sta je als kunstenaar niet steeds met je mond vol tanden als iemand je iets vraagt wat gaat over geld of copyright (wat tegenwoordig ook gaat over geld). Juist het vlak waar veel kunstenaars (mijzelf incluis) minder goed in zijn, wordt daar ontwikkeld. Dat wil nog niet zeggen dat zoiets voor iedereen ‘werkt’. Sommige willen zich daar überhaupt niet mee bezig houden, dat kan natuurlijk ook. Maar voor degene die het heft in eigen hand willen nemen kan het wel.
Studenten kunnen zich aanmelden en worden toegelaten aan de hand van hun mentaliteit, het werk moet wel voldoende zijn maar is minder belangrijk dan de noodzaak om die ondernemerskanten te ontwikkelen. De opleiding kost ongeveer 7000 euro. Dat lijkt veel geld maar naast de opleiding zijn er ook diverse netwerkgelegenheden (waar niet alleen veel kunstenaars maar dus ook verzamelaars en curatoren aanwezig zijn) en dus ook een galerie waar de galerie 20% commissie krijgt. Het kan dus ook juist een goede investering zijn net zoals een master dat kan zijn. Nadeel is wel dat het enkel voor kunstenaars uit de omgeving van Londen is.
Toch denk ik dat een vergelijkbaar model, qua inhoud vooral, overal zinvol kan zijn. Ik had zelf graag ook meer informatie gehad op de academie over dit soort zaken… waar ik me niet mee bezig wil houden, maar toch zal moeten af en toe.
Meer informatie vind je hier bij Debut zelf.
Hoi Niek, mooi stukje en heel waar dat er te weinig aandacht is voor deze kant bij opleidingen. Maar je spreekt van ‘opgepikt worden’ of ‘naar binnen werken’ en daar wringt voor mij een beetje de schoen. Dit gaat enkel uit van het idee dat eenmaal ‘binnen’ succes betekent en wanneer je niet binnen bent het je aan succes zou ontbreken. Dat je zou moeten leren om jezelf te verkopen aan de juiste mensen kan helpen wanneer je de ‘witte droom’ voor jezelf wilt proberen te realiseren. Maar gaat er tegenwoordig niet een beetje te veel aandacht uit, over het algemeen, naar deze zaligmakende ‘witte droom’? Terwijl kunst veel meer kan betekenen dan een product in een markt. En wanneer het buiten deze markt weet te blijven vaak veel interessanter is. Misschien moeten we juist nu het idealisme belichten, nu de politiek ons tot slaven heeft benoemd van een creatieve industrie. En met elkaar de vrijheid van creatie vieren en mogelijk maken door te delen in onze kwaliteiten. Elkaar helpen om tot onafhankelijke visuele uitspraken te komen los van hun financiële betekenis. Daar zou het juist nu over moeten gaan in mijn beleving en daarom voel ik weinig enthousiasme voor het idee om voor zevenduizend euro het glaasje te kunnen heffen met de juiste personen… “Let’s be real”
@Edwin, Daar ben ik het helemaal mee eens. Kunst is in de eerste instantie kunst en dat staat los van een product in economische zin.
Maar, kennis van die economische zin maakt ook dat je als kunstenaar er geen slachtoffer van wordt, je kunt daar meer voor kiezen. Ik denk dat dat de moeite waard is.
En daar dan 7000 euro voor neerleggen? Hallekidee zeg.
@Bertus, Ik zeg al, je zult het dan moeten vergelijken met een master. Alleen in dit geval gaat het niet om het werk maar alles er om heen. Waarschijnlijk betaald het bij de meeste studenten zichzelf ook vrij snel terug. Ik zeg dus ook niet dat het voor iedereen geschikt is (zie ook de reactie van Edwin) maar ik denk dat er velen zijn die er baat bij kunnen hebben. En dan is 7000 euro voor een studie zo heel gek nog niet.
Vergeet niet dat tuition fees in Engeland, en zeker ook Londen, sowieso veel hoger liggen. En hier heb je als kunstenaar nog de kans dat alleen al in verkopen terug te verdienen, al is dat niet het primaire doel
vindt het werk wel erg catchy en commercieel als ik het vergelijk met wat er op een reguliere kunstacademie wordt gemaakt.. al ben ik het er wel mee eens dat er erg weinig aandacht aan dit soort zaken wordt besteed
en dan niet catchy in de positieve zin van het woord.. ik vind dit meer design.. ”leuke kunst”
@Gert, Daar geef ik je direct gelijk in, al bekroop me dat gevoel eigenlijk overal in Londen. Relatief veel toegankelijke kunst weinig inhoudelijke diepgang of contemplatie. Dat kan ook het contrast zijn met Nederland waar over het algemeen het discours rondom de kunsten prominenter aanwezig lijkt te zien.