De Pont; Robert Therrien

Museum de Pont pakte van het weekeind uit met twee nieuwe exposities. Allebei zullen ze hier op het blog verschijnen, maar we beginnen bij de Amerikaanse kunstenaar Robert Therrien. Therrien is vooral bekend geworden met zijn blow-ups van tafels, stoelen servies en andere huishoudelijke apparatuur. Groot groter grootst, en dat dan ook nog eens door een Amerikaan die toch alles altijd groot moeten maken, zult u misschien denken. Toch is de expositie lang niet slecht, en dat van een museum die toch wat minder affectie lijkt te hebben met de conceptuele kunst. De expositie weet je mee te sleuren in de wonderlijke wereld van Therrien die toch echt niet alleen bestaat uit het opblazen van dingen.

Pers bericht

Nog niet eerder was in Nederland werk te zien van Robert Therrien (Chicago, 1947). De Pont wijdt een grote tentoonstelling aan de sculpturen en tekeningen van deze Amerikaanse kunstenaar, die sinds het begin van de jaren 80 werkzaam is in Los Angeles. Therrien richt zich op het alledaagse. In zijn kunst krijgen heel gewone, vaak huishoudelijke gebruiksvoorwerpen een dimensie die hen letterlijk en figuurlijk onontkoombaar maakt.

De tentoonstelling omvat elf grote sculpturen en installaties en een veertigtal werken op papier. De werken op papier dateren uit de jaren 1991-2009. Bij de sculpturen ligt de nadruk op het werk uit de afgelopen jaren. De onlangs voltooide installatie Transparent Room wordt op deze tentoonstelling voor het eerst gepresenteerd.

Robert Therrien heeft in de afgelopen jaren naam gemaakt met zijn monumentale sculpturen en installaties. In 1994 verraste hij de kunstwereld met een sculptuur die de gedaante had van een tafel met stoelen. In materiaal en vorm volgde Under the Table het voorbeeld tot in de kleinste details, alleen in schaal week de sculptuur dramatisch af. Het eetkamerstel van donker gelakt hout heeft zulke proporties aangenomen dat een volwassene zonder zijn hoofd te stoten onder de tafel door kan lopen. Sindsdien heeft Therrien ook borden, metalen klaptafels en bijpassende stoelen, een oliespuitje en een verrijdbaar bordenrek aan een dergelijke metamorfose onderworpen. Schaalvergroting is in zijn kunst als middel ingezet om de ervaring van het eigen lichaam op scherp te zetten en een interactie te bewerkstelligen tussen kijker, kunstwerk en omgeving.

Behalve een fysieke, hebben de sculpturen ook een gevoelsmatige uitwerking. Therrien kiest zijn motieven niet alleen op grond van hun formele kwaliteiten, maar ook vanwege hun associatieve impact. Door hun afmetingen zullen de verschillende versies van No Title (Table and Chairs) bij menigeen de herinnering oproepen aan de tijd toen de ruimte onder de tafel nog genoeg plek bood voor een geheim onderkomen. Behalve het formaat is ook de anonieme vormgeving van de voorwerpen die Therrien als uitgangspunt dienen, een belangrijk instrument. Iedereen herkent de klaptafel en klapstoelen, het oliespuitje, de pannen en de diepe borden, die in No Title (Stacked Plates) zijn opgetast tot een wankele, vervaarlijk hoge stapel, vanuit zijn eigen leefwereld. In de sculpturen van Therrien zijn ze vertrouwd maar tegelijkertijd raadselachtig en bevreemdend.

Niet alleen in de sculpturen ook in zijn tekeningen weet Therrien het alledaagse een bijzondere magie te geven en ook hier speelt schaal een belangrijke rol. Therrien richt zich in zijn werken op papier, waarin hij een veelheid aan materialen en technieken toepast, echter juist op het kleine. Hoe nietig de motieven soms ook zijn, ze beheersen het vlak. De motieven lijken afkomstig uit de wereld van de strip en zijn teruggebracht tot hun meest kernachtige vorm. Net als bij de sculpturen, behoren de duiveltjes, een babykopje, een hoofdje met een wijzende hand, een galg, strik of rookwolkjes in de tekeningen tot het collectieve geheugen. De sfeer is speels en licht, met een vleugje humor en nostalgie en soms een wat dreigender ondertoon.

Bij het naar binnen gaan sta je meteen voor een van de nieuwere werken van Therrien; Transparent Room (2010). Het werk heeft iets van schuurtje, maar die is zoals de titel al aangaf transparant, zoals eigenlijk alles binnen de kamer dat is. het is een verzameling van huishoudelijke spullen zoals glazen, asbakken, folie, bubbeltjes folie, kralen, spiegeltjes, plastic zooi en kristallen. Die zijn allemaal gesorteerd en zo binnen de ruimte bij elkaar gebracht.

Transparent Room 2010

In de kabinettjes worden tekeningen getoond. tekeningen die vermoedelijk vaak het begin zijn van een proces. Hier en daar herken ik iets, maar andere afbeeldingen vallen minder goed te plaatsen binnen het geheel, en dat maakt maakt het juist wel interessant. hoewel het werk dan conceptueel kan zijn valt het beeld niet meer altijd terug te redeneren naar een gedachte, waardoor het meteen ook meer kan worden dan die aanleiding.

No title (Oil can) 2004

De oliekan is minstens net zo strak als menig beeld van Constant Brancusi. Maar nu geen belofte van een een vogel in de ruimte, alleen die van een met olie besmeerde vloer.

No title (oil can) 1994

Een schets uit 94, soms duurt het even voordat een gedachte verwezenlijkt kan worden.

No title (folding table and chairs 1,2 en 3) 2006, 2007 en 2008

Het moet gezegd worden dat het werk op mij het beoogde effect had. De stoelen en tafels zijn (letterlijk) overweldigend. en dat doet toch iets, maar daarvoor moet je het beleven.

No title (folding table and chairs 1,2 en 3) 2006, 2007 en 2008

No title

Ook mooi waren zijn ronde schilderijen.

No title (disc cart 2)

No title (disc cart 2) (disc cart 3)

En tot slot nog een blow-up, het servies.

No title (stacked plates dark- white)

Gebruikmakend van principes als vergroting, verkleining en abstrahering opent Therrien verrassende perspectieven. Hij onderzoekt de band tussen de mens en de dingen om hem heen en nodigt de kijker uit om zijn betrekkingen tot het alledaagse te herzien.

Update

Erik was dus naar de Pont, maar ik dus ook. Maar ik had nog wat extra foto’s die Erik niet had, dus die post ik hier maar even bij. Het is inderdaad een prima tentoonstelling.