De Pont; Marenne Welten – Het is niet in orde

Als er een begrip overgewaardeerd is in het bespreken van schilderkunst, dan is het wel het “handschrift”. Ik begrijp wel waar het vandaan komt, aan het handschrift herken je de maker. De misvatting is dat er een goed handschrift zou bestaan, of een slechte. Alsof bijvoorbeeld het handschrift van Rembrandt beter is dan dat van Fabritius. Wel zou je kunnen stellen dat de ene een betere schilder is dan de andere schilder is, op basis van de kwaliteit van de werken, al blijft zelfs dat lastig.

Bij sommige schilders ontkom zelfs ik niet aan het gebruiken van het begrip handschrift. Marenne Welten (1959) is zo’n schilder waarbij je er haast niet om heen kunt draaien. Het werk drijft namelijk op het handschrift. Dunne verf waarbij de penseelstreek onlosmakelijk verbonden is met het daadwerkelijke beeld. Oftewel, het handschrift valt gedeeltelijk samen met het beeld.

Marenne Welten Overzicht

Marenne Welten Overzicht

Door de verf dun te gebruiken, soms ogenschijnlijk zelfs op het doek te mengen en deze met platte kwasten te lijf te gaan, wordt de penseelstreek zeer bepalend in het beeld. Welke kwast er is gebruikt maar ook de snelheid en de zwierigheid van de beweging is van belang. Deze maken de voorstelling zichtbaar, want waren de bewegingen etc er niet, dan zou het plotseling enorm abstract beeld worden. Wat rest zijn namelijk donker groene en bruinrode kleuren, met zo hier en daar een zweem van grijs. Af en toe zijn er nog enkele accenten in andere kleuren.

De kwaliteit van het werk is dat Welten vanuit minimale middelen op prachtige wijze voorstellingen weet te toveren. Soms op het randje van totale abstractie en soms gewoon herkenbaar. Daar zit hem echter ook het grote probleem, alle werken zijn redelijk gelijk van formaat omdat de techniek belemmert veel groter te werken. De techniek is zo beeldbepalend dat je je terecht kunt afvragen in hoeverre het een schilderkunstig foefje is wat keer op keer herhaalt wordt. Wat voor beeld levert het werk op als we de techniek weglaten?

Dat is lastig, die techniek is bij iedere schilder van wezenlijk belang. Vergelijken we deze werken met schilders die eveneens in 1 beweging raak moeten schilderen, bijvoorbeeld schilders die met ei-tempera werken, dan valt op dat deze werken niet allemaal raak zijn.

Qua voorstelling zijn het veelal plaatjes van interieurs die soms vervagen tot abstractie. Daar is niets mis mee, maar sprake van verdere betekenis daarin laat zich niet zichtbaar maken. Er is wat dat betreft maar één uitzondering en dat is de paarse stoel. Deze staat zo centraal in het beeld dat deze bepaalde associaties oproept. Iets vergelijkbaars gebeurt met de vrouw in de groene jurk, al is die eerder anekdotisch. Sommige andere werken blijven hangen in hun schildertechnische experiment zodat er vervolgens weinig aan betekenisgeving gebeurt. Het handschrift is dan het enige wat echt overblijft.

En zo zijn we weer terug bij het begin, dat handschrift. Hoeveel betekenis kan dat handschrift nu echt hebben en geven?

Marenne Welten – Het is niet in orde – Gouache op papier

Marenne Welten – Het is niet in orde – Gouache op papier

Marenne Welten – Het is niet in orde – Olieverf op doek

Marenne Welten – Het is niet in orde – Olieverf op doek

Marenne Welten – Het is niet in orde – Olieverf op doek

Marenne Welten – Het is niet in orde – Olieverf op doek

Marenne Welten – Het is niet in orde – Olieverf op doek

Marenne Welten – Het is niet in orde – Olieverf op doek

Marenne Welten – Het is niet in orde – Olieverf op doek

Marenne Welten – Het is niet in orde – Olieverf op doek

Marenne Welten – Het is niet in orde – Olieverf op doek

Marenne Welten – Het is niet in orde – Olieverf op doek

Marenne Welten – Het is niet in orde – Olieverf op doek

Marenne Welten – Het is niet in orde – Olieverf op doek (detail)

Marenne Welten – Het is niet in orde – Olieverf op doek

Marenne Welten – Het is niet in orde – Olieverf op doek (detail)

Deze tentoonstelling is nog tot en met 4 januari te zien bij De Pont te Tilburg.