BRUTUS; Through Bone and Marrow

Tentoonstellingen hebben vaak een hoogdravend persberichten/zaalteksten waarmee ze de tentoonstelling aankondigen. Meestal wordt met grote woorden gestrooid hoe belangrijk, interessant en boeiend de tentoonstelling is, al wordt dat vaker niet dan wel waargemaakt.

De zaaltekst van deze tentoonstelling is wat dat betreft niet veel anders: “Through Bone and Marrow kruipt onder de huid en tot in de botten. De tentoonstelling van curator Maarten Spruyt dwingt bezoekers tot zelfonderzoek […]” Een tentoonstelling die “dwingt tot zelfonderzoek” en dat deze “onder de huid” gaat zitten schept nogal wat verwachtingen. Maarten Spruyt zijn naam is blijkbaar zo belangrijk dat deze overal uitgebreid benoemd en geduid dient te worden, meer dan die van de kunstenaars. Ik zal eerlijk toegeven dat ik daar daar argwanend van wordt.

Deze presentatie is anders dan reguliere tentoonstellingen. Links en rechts ligt metaal te roesten, hopen met zand, boomstronken of houtsnippers waarvan de geuren iedere ruimte aantasten. De soundtrack gemaakt door Dyane Dock Company slingert door het gebouw heen, soms afgewisseld met het druppende geluid van lekkages. De installaties van Joris Strijbos, Amrith de Zoete, Zhao Zhou en Zimoun maken overigens ook geluid die de ruimtes vullen met loeiende sirenes en oorverdovende drumgeluiden. Met name de installatie van Zimoun is een indrukwekkend sluitstuk van de tentoonstelling. De werken van Maartje Korstanje en Joep Van Lieshout zetten de naargeestige toon nog wat verder aan, samen met de installaties van Maarten Vanden Eynde en Mirte van Laarhoven. Stuk voor stuk werken die door de duistere belichting nog grilliger aanvoelen dan ze al deden. Een naargeestige tentoonstelling waarin techniek en verval een centrale rol spelen voor alle zintuigen.

Wat opvalt is dat van de 20 getoonde kunstenaars een kwart rechtstreeks van The New Current is blijven hangen. Sommige werken hebben een andere plek gekregen, maar de installaties van Zhao Zhou en Quintus Glerum zijn niet verplaatst. Enerzijds een succes voor de jonge kunstenaars en The New Current, anderzijds wijst het ook naar gemakzuchtigheid van de curator. Het kan gerust zo zijn dat een enkele maker perfect bij zijn concept past, maar zoveel van een voorgaand project op die plek overnemen is toch een tikkeltje verdacht. Wat dat betreft geen bonuspunten voor Spruyt.

Waar hij wel bonuspunten voor krijgt, is dat hij in zijn opzet slaagt. De tentoonstelling is een multi-zintuigelijke ervaring. Geluid, geur, tactiliteit en het retinale gaan in harmonie met elkaar samen en weten onder de huid te kruipen. De route is zo dat je langzaam maar zeker meegenomen wordt in de opzet van de tentoonstelling. Ieder werk heeft zijn eigen podium en blijft op zichzelf functioneren, maar door de route krijgt het ook betekenis in relatie tot elkaar. De geuren, geluiden en dramatische lichtwerkingen maken het plaatje compleet. Misschien is zelfonderzoek wat ver gezocht maar het kan niet anders dan dat deze tentoonstelling iets met je doet.

Een hoogdravend persbericht lost meestal zijn beloftes niet in, maar hier gebeurt dat wel. Een echte aanrader dus, de foto’s doen geen recht aan wat BRUTUS nu te bieden heeft, je mist te veel.