Vanochtend zag ik op facebook bij een collega-schilder dat hij wakker werd met het werk van Erik Andriesse (1957-1993) in zijn hoofd. Ik bedacht me direct dat ik recent nog werk van hem had gezien en ook toen onder de indruk was.
Recent was bij Borzo werk te zien van die Erik Andriesse (tezamen met Marc Mulders (1958)) en parallel een tentoonstelling van Koen Vermeule (1965). Het werk van Koen Vermeule toont alledaagse scenes van mensen die zitten op een bankje, hun telefoon bestuderen of rustig rondlopen ergens. Het zijn beelden van alle tijden.
Maar, en die maar daar zit hem de crux, op het moment dat de scenes draaien rondom technieken zoals een laptop of telefoon veranderd er iets in de tijd. De reflectie van iemand in een raam blijft tijdloos zolang we ramen blijven houden. Maar van een laptop moet je maar afwachten of we dat over 20 nog kennen. 20 jaar geleden bestond het nog niet en is er de kans dus dat het er over 20 jaar anders uit ziet.
Een telefoon van 20 jaar geleden ziet er ongeveer zo uit. Dat hoeft geen probleem te zijn, dat beeld van ’telefoon’ zit zo in ons collectieve geheugen geprint dat je ook nu nog die afbeelding kunt gebruiken, mits je je bewust bent daarvan. Het wordt al een iets ander verhaal met een model telefoon uit de jaren ’90, die ziet er wel degelijk gedateerd uit. Met de acceleratie van de tijd (de ontwikkelingen lopen in de technologie logaritmisch volgens Moore’s Law) worden dingen steeds sneller mode en vervolgens gedateerd. Als beeldmaker ben je hoe dan ook in een lastige positie als het gaat om tijdloosheid, waar leg je de grens?
Erik Andriesse en Marc Mulders zullen dat probleem in elk geval voorlopig niet hebben, bloemen en vissen bestaan over 100 jaar ook nog en zien er dan net zo uit als nu.
De tentoonstelling van Koen Vermeule was te zien tot 1 december, die van Marc Mulders & Erik Andriesse weet ik niet, maar bij Borzo te Amsterdam.
Die Ericsson telefoon is meer dan 50 jaar oud, en geen 20. Wij hadden die thuis vanaf 1960. Een designklassieker.
@Henkjan, welke van de twee bedoel je? Die met ronddraaischijf mag ik hopen toch? (kwam uit 1980 volgens KPN) de tweede met drukknopen komt volgens een verzamelwebsite uit de jaren ’90
Waarom moet kunst tijdloos zijn?
@Wil, ik weet niet of kunst ’tijdloos’ moet zijn, het is echter wel vervelend als kunst heel gedateerd overkomt. Dan komt ook nog eens dat werken van bijvoorbeeld Giotto (die erg oud zijn) toch nog actueel blijven ondanks de oude gebouwen etc. Hoe dat spanningsveld precies in elkaar zit, daar moet ik nog eens verder over nadenken ;).
Op de kunstacademies wordt geleerd dat je werk in de tijdsgeest moet passen,
@Wil, ik denk dat dat werd moet zijn, over tijdsgeest werd in elk geval bij mij op de academie geen woord gerept over tijdsgeest.